(0)
cmentarz zydowski---
RESTAURACJA CMENTARZY ŻYDOWSKICH
Wiele cmentarzy żydowskich zostało zniszczonych przez nazistów w czasie II wojny światowej. Niestety, proces dewastacji nierzadko trwał także po wyzwoleniu. Również dziś zdarzają się akty wandalizmu. Nierzadko grunty cmentarne stają się nieoficjalnymi wysypiskami śmieci. Z drugiej strony coraz częściej słychać o inicjatywach podejmowanych przez różne - nie tylko żydowskie - środowiska, zmierzających do zmiany tego stanu rzeczy. .W czasach PRL - zwłaszcza po antysemickiej nagonce z 1968 roku - nie było sprzyjającego klimatu do zakrojonej na szeroką skalę działalności na rzecz ochrony zabytków żydowskich. Sytuacja ta uległa istotnej zmianie dopiero w latach dziewięćdziesiątych, wraz z demokratyzacją życia społeczno-politycznego w Polsce. W walkę o zachowanie materialnych śladów kultury żydowskiej w Polsce włącza się coraz więcej instytucji, stowarzyszeń, fundacji, lokalnych władz czy też osób prywatnych. Jednym z przejawów takich postaw są liczne listy, nadsyłane do naszej Redakcji z prośbą o porady w sprawie restauracji cmentarzy żydowskich. Poniższy tekst stanowić ma próbę odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania.
W Polsce istnieje około tysiąca dwustu nekropolii wyznania mojżeszowego. Na wielu z nich w wyniku dewastacji nie ma dziś żadnych nagrobków. Mimo to, zgodnie z zasadami judaizmu oraz zwyczajną logiką, są to w dalszym ciągu cmentarze, miejsca pochówku ludzi. Tylko nieliczne nekropolie są nadal użytkowane. Wiele cmentarzy żydowskich w Polsce to zapomniane miejsca, stopniowo trawione przez czas, warunki atmosferyczne, wandalizm i roślinność. Nieliczne dziś polskie organizacje żydowskie nie są w stanie skutecznie zadbać o wszystkie cmentarze, będące materialną spuścizną po około 3.500.000 Żydów mieszkających nad Wisłą przed wybuchem drugiej wojny światowej. Zaangażowanie lokalnych społeczników jest więc oczywistą koniecznością. Wiele tego typu akcji realizowanych jest przez osoby o nieżydowskim pochodzeniu. Przykłady takich działań można mnożyć. W Krośnie grupa młodych ludzi przez kilka lat karczowała zarośla i wywoziła śmieci z miejscowego cmentarza. W Okuniewie żydowską nekropolią od lat opiekują się uczniowie miejscowego gimnazjum, a w podkarpackich Jaśliskach grupa zapaleńców odszukuje i wydobywa macewy wykorzystane do utwardzenia dna górskiego potoku. Cmentarze żydowskie w Narewce i Ostrowie Wielkopolskim restaurują więźniowie, osadzeni w aresztach i więzieniach. W Pszczynie zabytkowy cmentarz porządkuje samotny siedemnastoletni licealista, który tym pracom poświęca każdą wolną chwilę. W Grodzisku Mazowieckim akcję sprzątania zapomnianego cmentarza bez żadnego rozgłosu i oglądania się na instytucje skutecznie prowadzi dwóch studentów. Od jedenastu lat Ambasada Izraela oraz Żydowski Instytut Historyczny przyznają Polakom nagrody za ratowanie zabytków kultury żydowskiej. Liczba wyróżnionych wynosi już ponad sto osób....
dodane na fotoforum:
