Supraśl

Supraśl

Monaster w Supraslu.


Poczatki monasteru supraskiego siegaja XV w. W 1498r. wojewoda nowogródzki i marszalek Wielkiego Ksiestwa Litewskiego Aleksander Chodkiewicz wraz z arcybiskupem smolenskim Józefem Soltanem zalozyli klasztor w Gródku nieopodal pózniejszego Suprasla. Jednak swieckie zycie skupione wokól istniejacego tam zamku przeszkadzalo duchowemu skupieniu mnichów, dlatego tez w dwa lata pózniej przeniesli sie na uroczysko Suchy Hrud, co dalo poczatek Lawrze Supraskiej. Akt erekcyjny zostal potwierdzony przez króla Aleksandra Jagiellonczyka.
W 1501 r. wybudowano pierwsza drewniana cerkiew p.w. sw. Jana Teologa, a w 1503 r. polozono kamien wegielny pod budowe obronnej cerkwi Zwiastowania NMP, która poswiecono w 1510 r. (lub 1511r.). Fundacje "ktitorów" potwierdzil specjalnym tomosem patriarcha Konstantynopola Joachim. W dziejach monasteru supraskiego XVI stulecie nacechowane bylo preznym zyciem zakonnym, oraz szerokim rozwojem kulturalnym. W 1557r. inwentarz biblioteki klasztornej notowal juz 200 rekopismiennych i drukowanych ksiag. Monaster utrzymywal takze bliskie kontakty z duchowymi osrodkami na Balkanach, efektem których byly miedzy innymi bizantyjskie freski upiekszajace wnetrze glównej cerkwi Zwiastowania NMP.
Monaster supraski byl jednym z najaktywniejszych osrodków mysli religijnej w XVI w. i w swym znaczeniu drugim, po Kijowsko-Pieczerskiej Lawrze, osrodkiem zakonnym Kosciola Prawoslawnego na ziemiach Wielkiego Ksiestwa Litewskiego. Wyrazem stale rosnacej pozycji monasteru bylo nadanie ihumenowi Sergiuszowi Kimbarowi (1532-1565r.) tytulu archimandryty, a nastepnie archimandrycie Tymoteuszowi (1575-1590r.) mitry, przez odwiedzajacego monaster w 1582r. patriarche serbskiego i bulgarskiego Gabriela.
Na soborze brzeskim w 1596 r. przelozony monasteru Hilarion (Masalski) przeciwstawil sie zawartemu przez czesc hierarchii aktowi unijnemu z Kosciolem Rzymskokatolickim. Jednakze naciski ze strony króla Zygmunta III, a takze unickiego metropolity kijowskiego Hipacego Pocieja, spowodowaly to, ze archimandryte Hilariona wygnano na banicje, a Lawra zmuszona byla do przejscia na unie.

W okresie unijnym (1614-1839r.) przebudowano wiekszosc budynków, w glównej swiatyni klasztornej wykonano nowy barokowy ikonostas. Niestety w tym samym czasie zgodnie z duchem epoki czesc slynnych supraskich fresków, do wysokosci okien zostala zakryta rzezbiona tabulatura, a wyzsze partie pobielono wapnem. W drugiej polowie XVII w. powstala w monasterze oficyna drukarska dajac klasztorowi znaczne dochody materialne. Po rozbiorach Polski zostala ona jednak skonfiskowana wraz z posiadlosciami klasztornymi przez wladze pruskie. Monaster w tym okresie przecierpial duzy regres zarówno materialny jak i duchowy.

dodane na fotoforum:

abi11

abi11 2009-08-21

n_freski.gif (1836 bytes)


Jeden z uratowanych fragmentów freskówCałość wewnętrznej powierzchni cerkwi Zwias-towania zdobiły freski - wielobarwne malowidła, wykonane specjalną techniką na wilgotnym jeszcze tynku, co zapewniało im później wyjątkową odporność na czynniki klimatyczne. Sceny z życia Chrystusa, Marii oraz liczne postacie świętych i męczenników, apostołów, proroków, archaniołów i cherubinów układały się w uporządkowany cykl, którego kompozycja i symbolika w pełni odpowiadały kanonom chrześcijaństwa wschodniego (np. nauce o pochodzeniu Świętego Ducha). Wykonane za czasów archimandryty Sergiusza Kimbara, powszechnie uważane były za arcydzieło sztuki sakralnej, urzekające formą i barwą.

Twórca supraskich fresków do dziś pozostaje osobą mało znaną. W "Regestrzyku" archimandryty Kimbara z 1557 r. odnotowano sumy, jakie za wykonanie kilku ikon otrzymał "Serbin Nektarij Malar". Powszechnie się uważa, iż także on, z grupą współpracowników, był autorem polichromii. Wywodzi się...

abi11

abi11 2009-08-21

Wywodzi się ona bowiem z serbskiej szkoły malarstwa ściennego i jest wyjątkowym na ziemiach Rzeczypospolitej przykładem malowideł bizantyjskich nie mających powiązania z tradycyjnymi ośrodkami na Rusi.Zdjęcie zniszczonych fresków sklepienia


W czasach unickich freski zostały zasłonięte rzeźbioną tabulaturą (boazerią), a później zabielone wapnem. Dopiero w 1887 roku wapno zostało usu-nięte. W 1910 roku freski poddano konserwacji.

abi11

abi11 2009-08-21

W czasach unickich freski zostały zasłonięte rzeźbioną tabulaturą (boazerią), a później zabielone wapnem. Dopiero w 1887 roku wapno zostało usu-nięte. W 1910 roku freski poddano konserwacji.
W lipcu 1944 roku, gdy wycofujące się wojska hitlerowskie wysadziły cerkiew w powietrze, ocalały tylko fragmenty dolnych partii. W 1946 roku odcięto z murów kilkadziesiąt wizerunków i kompozycji. Oglądać je można w pałacu archimandrytów na stałej wystawie, prowadzonej przez supraski punkt muzealny, będący częścią Państwowego Muzeum w Białymstoku.

galina1

galina1 2009-08-22

Tak pięknie opisane że człowiek wiele rzeczy się dowiedział.

dodaj komentarz

kolejne >