Ławeczka Haliny Poświatowskiej w Częstochowie...

Halina Poświatowska (1935-1967) była po­et­ką i pi­sar­ką, jed­ną z waż­nych po­sta­ci pol­skiej po­ezji dru­giej po­ło­wy XX wie­ku. Przy­szła na świat w Czę­sto­cho­wie, przez całe nie­mal­że ży­cie zma­ga­ła się z po­waż­ną wadą ser­ca (wada za­staw­ki dwu­dziel­nej), któ­ra sta­ła się przy­czy­ną jej śmier­ci, rzu­tu­jąc na ży­cie oso­bi­ste, związ­ki i li­ry­kę.

Jej mąż, ma­larz, fo­to­graf i fil­mo­wiec Adolf Ry­szard Po­świa­tow­ski (1930-1956) rów­nież był po­waż­nie cho­ry na ser­ce. Mał­żeń­stwo trwa­ło za­le­d­wie dwa lata – w wie­ku 21 lat Po­et­ka owdo­wia­ła. W roku 1958 przy po­mo­cy m.in. prof. Je­rze­go Alek­san­dro­wi­cza i Po­la­ków w USA wy­je­cha­ła na ope­ra­cję kar­dio­lo­gicz­ną prze­pro­wa­dzo­ną w Fi­la­del­fii. Na­stęp­nie uzy­ska­ła sty­pen­dium w eli­tar­nym Smith Col­le­ge, gdzie ukoń­czy­ła stu­dia ze stop­niem bachelor of arts. Mimo pro­po­zy­cji dok­to­ra­tu w Stan­ford, wró­ci­ła do kra­ju, de­cy­du­jąc się na stu­dia fi­lo­zo­ficz­ne i pra­cę na­uko­wą na Uni­wer­sy­te­cie Ja­giel­loń­skim.

De­biu­to­wa­ła w roku 1956 na ła­mach „Ga­ze­ty Czę­sto­chow­skiej”. Za jej od­kryw­cę ucho­dzi kry­tyk i po­eta Ta­de­usz Gie­rym­ski. Pierw­szy zbiór po­ezji za­ty­tu­ło­wa­ny Hymn bałwochwalczy (1958) zo­stał do­brze przy­ję­ty przez kry­ty­ków. Li­ry­ka Ha­li­ny Po­świa­tow­skiej ob­ra­ca­ła się wo­kół te­ma­ty­ki mi­ło­ści i śmier­ci sple­cio­nych ze sobą w ta­jem­ni­cy ludz­kie­go ist­nie­nia. Po­et­ka sta­le pró­bo­wa­ła żyć na prze­kór cho­ro­bie, dą­żąc do mak­sy­mal­ne­go wy­ko­rzy­sta­nia każ­de­go mo­men­tu swe­go kru­che­go i prze­mi­ja­ją­ce­go ży­cia. Chęt­nie za­głę­bia­ła się w swą ko­bie­cość z jej pra­gnie­niem mi­ło­ści i bli­sko­ści, a przy tym sta­łą świa­do­mo­ścią roz­pa­du i umie­ra­nia. U kre­su ży­cia Po­świa­tow­skiej uka­zał się utwór o cha­rak­te­rze au­to­bio­gra­fii Opowieść dla przyjaciela.



A zapach ci poślę, zapach tych nocy, które rozcięte przemijają pomiędzy nami, jak pomiędzy dwoma brzegami mija rzeka. Szelest jest wielki, w gałęziach liscie płaczą wydzierając się nawzajem do dygocących po drugiej stronie wody. I tylko ptaki skrzydłami trącą fale, rozśmieją je pianą srebrną, zabłysną i przebiegną z zielonym liściem w dziobie. I jest noc nad Popradem patrząca poprzez gęste liście świerków. I miękka jest trawa - miększa od naszych wyciągniętych rąk, zawisłych smutnie ponad wiecznie mijającą rzeka.

-Halina Poświatowska-