Усього найкращого,Wszystkiego najlepszego,

Τα Καλύτερα,Всего наилучшего,Всичко най-хубаво,Sve najbolje,Toate cele bune
Jutro Chrześcijanie Obrządku Wschodniego obchodzą Boże Narodzenie. Wszystkim Braciom prawosławnym życzę wszystkiego najlepszego.A my obchodzimy Św.Trzech Króli.Kolędę Łemkowską zostawiam https://www.youtube.com/watch?v=mDGTd5VCmTk


Opis Łemkowskich Świąt znaleziony w internecie.

Kiedy Łemkowie obchodzą święta?

Łemkowie są w większości wyznania prawosławnego lub grekokatolickiego, a więc Wigilię Świąt Bożego Narodzenia obchodzą zgodnie z kalendarzem juliańskim – dokładnie 13 dni po świętach katolickich. Wigilię nazywamy Welyją albo Koladą (mówi się wtedy ,,sidamy do kolady”) - i jest ona zawsze 6 stycznia, czyli wypada w święto Trzech Króli (które jest od niedawna wolne od pracy – czyli dla nas nie może być lepiej :). Po Wigilii mamy 3 dni świąt (te już nie są wolne od pracy, ale ja zawsze dostawałem w szkole i na studiach wolne na te 3 dni).

Słyszałem, że Łemkowie obchodzą trzy Wigilie! Czy to prawda? Czy wy czasem nie przesadzacie?

To zależy, jak zdefiniuje się słowo ,,obchodzić”. Wigilię mamy jedną, 6 stycznia każdego roku. Ale większość Łemków to otwarci i towarzyscy ludzie – a więc w czasie świąt katolickich często spotykamy się ze znajomymi, dajemy im w ich święta prezenty, pijemy razem... kompot z ziemniaków :) ( mama właśnie dzwoniła i pytała o co chodzi z tym kompotem, wyjaśniam, że chodzi o ten przezroczysty):)

Ponadto w naszej kulturze jest jeszcze jedna Wigilia – zwana Wigilią Jordańską albo Wigilią przed Świętem Jordan. I nie! Nie przesadzamy! Święta to wspaniały okres w każdej kulturze, czasami jedyny czas w roku, kiedy cała rodzina ma okazję się spotkać i porozmawiać. Każda okazja do wspólnego biesiadowania, śpiewania, jedzenia posiłków przygotowanych z sercem – jest dobra i warta wykorzystania!

Co to jest Wigilia Jordańska?

To Wigilia przed świętem Jordan, które przypada 19 stycznia wg kalendarza gregoriańskiego (czyli 6 stycznia wg naszego kalendarza juliańskiego) i upamiętnia Chrzest Pański w Jordanie. W wielu domach wieczerza w dniu poprzedzającym to święto też jest nazywana Wigilią.

Jak wygląda łemkowska Wigilia?

W dzień Wigilii nie je się nic. Ścisły post. Cały dzień kobiety przygotowują posiłki. Przed samą Wigilią gospodarz idzie do zwierząt i daje zwierzętom chleb z czosnkiem (wszystkim poza kurami) – aby zdrowe były. Następnie gospodarz wchodzi do domu ze świeczką i mówi ,,Na szczastia, na zdorowia, na tot nowyj rik, żeby wam sia rodyly byczky i telyczky jak w lisi jalyczky. Chrystos Rażdżajetsia ” czyli ,,Na szczęście, na zdrowie, na ten Nowy rok, żeby Wam się rodziły byczki i cielątka jak w lesie jodełki. Chrystus się rodzi”. Reszta odpowiada ,,Sławitie Jeho!” - ,,Sławmy Go”. Oczywiście zawsze zostawiamy miejsce dla strudzonego wędrowca. W niektórych domach na stole zostawia się dodatkowo tyle łyżek, ilu jest zmarłych w rodzinie.

Świecę, którą przynosi gospodarz ustawia się w szklance z pszenicą – aby był urodzaj. Dla urodzaju kładzie się też tak samo jak w kościele katolickim sianko pod obrus. Następnie najmłodsza osoba rozpoczyna modlitwę ,,Otcze nasz”. Po modlitwie siadamy do wigilijnego stołu. Zaczynamy od prosfory, czyli poświęconym pieczywem przyniesionym z Cerkwi, pokrojonym na małe kawałeczki i składamy sobie życzenia. W niektórych domach popija się to odrobiną wody święconej.

Co jedzą Łemkowie w Wigilię?

Wieczerzę wigilijną rozpoczyna ząbek czosnku - symbolizujący zdrowie i siłę, z dodatkiem soli i czasem chleba. Daję słowo, że w Wigilię czosnek w ogóle nie jest ostry!
Jeśli chodzi o potrawy, to wiadomo w każdym domu jest inaczej, ale zawsze są one bez mięsa. Jedzenie jest podobne do tego w Wigilię 24 grudnia: też jest grzybowa (hrybowa), też jest barszcz (borszcz), kapusta, groch, pierogi (u mnie w domu nie tylko z grzybami ale i śliwkami i jabłkami), śledzie, karp. Do popicia kompot z suszu, który Łemkowie nazywają Juha. Najbardziej ,,orientalna” wydaje się keselycia, czyli kwaskowata zupa, rodzaj żurku, na fermentowanej mące owsianej, podawana z ziemniakami i złocistą cebulką.

Po wieczerzy wszyscy łapią się za ręce i 3 razy obchodzą stół, abyśmy się trzymali razem. Ponadto po Wigilii daje się bydłu po 3 łyżki każdej potrawy – żeby bosorki (czyli łemkowskie czarownice) nie zabierały krowom mleka.

Co robicie po Wigilii?

Niestety w nasze święta nie ma ,,Kevina samego w domu”! Ale za to idziemy razem do Cerkwi na uroczystą liturgię, całonocne czuwanie (,,wsienocznoje bdenije \\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\...