Rzeźba na rynku w Grudziądzu

Jak Mikołaj Kopernik zaprojektował kanał Trynka


Miasto Grudziądz, położone było nad Wisłą, jednak jej wody nie nadawały się do picia. Z tego powodu mieszczanie w XIII w. doprowadzili do miasta wodę z jeziora Tuszewo, które znajdowało się na wschód od miasta. W tym celu poszerzono strugę płynącą z jeziora do Wisły. W ten sposób powstał strumień, który mógł napędzać młyny krzyżackie (stąd późniejsza nazwa Potok Młyński). Jednak wody jeziora szybko zostały wyeksploatowane, więc trzeba było znaleźć nowe źródło wody pitnej. Znaleziono je w okolicznych lasach osady Węgrowo (dziś wieś Pastwiska). W 1386 r. mieszkańcy rozpoczęli budowę 8 km kanału, noszącego nazwę Rów Hermana (od imienia swego twórcy). Po złączeniu go z Potokiem Młyńskim, kanał zapewniał wystarczającą ilość wody przez następne 150 lat. Niestety na początku XVI w. i te źródła zostały wyczerpane i w mieście zaczęło brakować wody ( co więcej wody Wisły zostały spotęgowane epidemią cholery). W marcu 1522 r. w Grudziądzu odbywał się sejmik generalny, na który 21 marca przybył Mikołaj Kopernik. Gdy usłyszał o kłopotach mieszkańców Grudziądza natychmiast postanowił im pomóc. Po dokładnym przestudiowaniu map okolic miasta zaproponował wykopanie kanału, prowadzącego wody z rzeki Osy do miasta, a dalej do Wisły. Mieszkańcy wysłali do Zygmunta I Starego prośbę o pozwolenie budowy nowego kanału, jednak dopiero jego syn, Zygmunt August, pozwolił na budowę. Jego oddanie do użytku nastąpiło w 1552 r. podczas pobytu króla w Grudziądzu.


Jest to pierwsza w mieście tego rodzaju modna ostatnio forma rzeźbiarska. Odlew wykonał Maciej Jagodziński-Jagenmeer z Torunia. Postać astronoma trzyma na kolanie książkę.