(4)
Budowa kościoła trwała w latach 1430-1473. Nadzorowali ją prepozyci Dominik, Jan i Mikołaj. W latach 1473-1516 wybudowano budynek parafialny. Parafia od początku była hojnie obdarowywana okolicznymi wsiami. Klasztorowi podlegały kaplice w sąsiednich wsiach: Studzian i Rozbórz. Tarnowscy jako fundatorzy otrzymali też prawo wybierania spośród bożogrobców prepozyta. Klasztor z kościołem miały charakter obronny. Już w 1502 roku wzniesiono tu basztę a w 1640 roku cały zespół otoczono murami. Dach świątyni pokryto w XVII wieku dachówką, w 1845 roku obniżono i dano pokrycie z blachy. W 1785 roku wieża otrzymała pokrycie miedziane. W 1742 roku dobudowano arkadowy krużganek łączący klasztor z kościołem.
Wystrój wnętrza kościoła zmieniał się na przestrzeni wieków i obecnie posiada dominujące cechy baroku głównie za sprawą głównego ołtarza zbudowanego w toskańskiej odmianie tego stylu (1693). Znajdują sie tu relikwie świętych: Marcina, Benedykta, Sewery, Maurycjusza, Pawła, a w XVIII wieku umieszczono tu relikwie krzyża świętego. Z licznych obrazów znajdujących się wewnątrz świątyni na uwagę zasługuje gotyckie epitafium Rafała Tarnowskiego z rodziną polecane przez archanioła Rafała i św. Elżbietę (z lat 1491-1496). W prezbiterium świątyni znajdują się płyty nagrobne z piaskowca z podobiznami fundatorów kościoła - Tarnowskich, m.in. Rafała Tarnowskiego (zm. w 1441 r.), które kryją wejście do krypt.
Kaplica Bożego Grobu w Przeworsku - kaplica przy Bazylice Kolegiackiej w Przeworsku, w której znajduje się stały ołtarz będący wierną repliką z Bazyliki Grobu Świętego w Jerozolimie.
Kaplica została dobudowana do bazyliki w 1692 roku. Posiada wyraźnie barokowy wystrój. Wejście do niej prowadzi przez bogato zdobione odrzwia z czarnego marmuru z drzwiami z kutego żelaza. We wnętrzu na centralnym miejscu znajduje się wykonany w 1712 roku Boży Grób. W jego ścianę został wmurowany jako relikwia kamień z jerozolimskiego oryginału. Ściany zdobi neoklasyczna dekoracja malarska z około 1845 roku z fragmentem starej polichromii. Na ścianach bocznych znajdują się XVIII wieku ołtarze: Matki Bożej Przeworskiej oraz Chrystusa Ukrzyżowanego.
Istnienie kaplicy związane jest z zakonem Kanoników Regularnych Stróżów Grobu Chrystusowego zwanych bożogrobcami lub miechowitami, którzy przybyli do Przeworska w 1394 roku, sprawując w tej parafii posługę do 1846 roku. Dziś kościół wraz z kaplicą Grobu Pańskiego stanowi sanktuarium, a także ciekawą atrakcję turystyczną.
Z dużą dozą prawdopodobieństwa można przyjąć, że bożogrobcy prowadzili w Przeworsku szpital pod wezwaniem św. Ducha. Istnienie jego potwierdza kilka źródeł m.in dokument Rafała z Jarosławia z 1460 roku miał zawierać nadania dla już istniejącego szpitala. Stopniowo na przestrzeni lat konwent przeworskich bożogrobców liczebnie się powiększał. Na początku w 1394 roku był tu tylko prepozyt i jeden brat, w 1471 było co najmniej czterech braci a W latach 1585 i 1587 na mocy postanowień kapituły zakonu bożogrobców podzielono zakon w Polsce na cztery prowincje w tym ruską z ośrodkiem w Przeworsku, co świadczyło o dużej randze domu przeworskiego. W skład prowincji wchodziły parafie w Leżajsku, Giedlarowej, Rudołowicach, Tuligłowach, Urzejowicach i Gniewczynie. Pierwszym prepozytem parafii był niejaki Bartłomiej z Mazowsza, a wikarym brat Priskan. Do kasaty bożogrobców w 1819 roku w Przeworsku służbę bożą pełniło 34 prepozytów w tym ostatni Kasper Mizerski, który jeszcze do 1846 roku pełnił funkcję proboszcza parafii. W ciągu istnienia placówki bożogrobców w Przeworsku działali tu wikariusze, penitencjarze, zakładano różne stowarzyszenia czy bractwa. Bożogrobcy w czasie swojego pobytu w mieście prowadzili szkołę parafialna.
Źródło : Wikipedia
dodane na fotoforum:
