Kościół św. Marii Magdaleny w Nowosielcach

Kościół orientowany, usytuowany na szczycie wzgórza, we wsch. części wsi, otoczony dookoła drewnianym ogrodzeniem nakrytym daszkiem dwuspadowym, gontowym. W obrębie ogrodzenia pozostałości starodrzewia (lipy i osiki). Od pn., za ogrodzeniem, kopiec wójta Michała Pyrza.

Drewniany, konstrukcji zrębowej. Prezbiterium zamknięte trójbocznie, podpiwniczone kryptą grobową, nawa znacznie szersza, na planie prostokąta. Do prezbiterium przylega od pn. prostokątna zakrystia. Do nawy dostawiona od zachodu wieża na rzucie zbliżonym do kwadratu, konstrukcji słupowej, z nadwieszoną izbicą, z murowanym przedsionkiem w przyziemiu. Zewnętrzne ściany kościoła wzmocnione lisicami. Wokół prezbiterium i po obu stronach nawy – od pd. i pn. otwarte soboty na słupach. Kościół powyżej sobót w całości pobity gontem.
Nad prezbiterium i nawą jednokalenicowy dach siodłowy rozpięty nad prezbiterium trzema połaciami, kryty gontem. Na dachu ażurowa sygnaturka w kształcie wieżyczki. Wieża nakryta czterospadowym dachem łamanym, gontowym, zwieńczonym żelaznym krzyżem na kuli. Nad zakrystią i sobotami dachy pulpitowe.
Drzwi żelazne obite listwami w skośną kratę i gwoźdźmi, z zawiasami i zamkiem zapewne XVII w. - prowadzące z prezbiterium do zakrystii. Okna. prostokątne.
Wnętrze nakryte stropem płaskim bez zaskrzynień. W nawie dwa duże drewniane słupy podtrzymujące strop. Chór muzyczny z wysuniętym parapetem o linii falistej, wsparty na dwóch profilowanych słupach z wysokimi cokołami. Na ścianach i stropie polichromia ornamentalna, XIX w.
Wyposażenie rokokowe. Ołtarz główny i dwa przy tęczy z lat 1773-1775 r. W ołtarzu głównym obraz św. Marii Magdaleny (XIX w.), w lewym bocznym Matki Boskiej z Dzieciątkiem w drewnianych sukienkach (zap. pocz. XVI w.) i św. Józefa (2 poł. XVIII w.). Ambona, chrzcielnica i organy na chórze muzycznym, rokokowe, 2 poł. XVIII w.
Trzy feretrony rokokowe z XVIII w. Kilka ornatów haftowanych, późnobarokowych, w. XVIII. Dwie skrzynie dębowe obite żelaznymi listwami, z zamkami starej roboty kowalskiej, zapewne w. XVI/XVII.

Kościół wzniesiony w tradycji gotyckiej, silnej i długotrwałej szczególnie na obszarach południowej Rzeczypospolitej.

historia obiektu

Miejscowość “Nowa Szedlec” wymieniona jest po raz pierwszy w nadaniu księcia Władysława Opolczyka dla Franca z Marszowic w roku 1372 r. Parafia w Nowosielcach została erygowana w 1384 r. jeszcze w okresie przynależności tego obszaru do misyjnego biskupstwa lubuskiego. Właścicielka wsi, Katarzyna – wdowa po wymienionym wcześniej Francu, uposażyła parafię w łan ziemi oraz wyspę(?) położoną przed kościołem i przeznaczoną na dom parafialny. W 1398 r. wieś lokowana jest na prawie niemieckim a zasadźcą był niejaki Herman. Obecny kościół, zapewne drugi z kolei, konsekrowany został w 1595 r. przez arcybiskupa lwowskiego D. Solikowskiego. W 1624 r. mieszkańcy wsi schronili się w kościele, który pełnił funkcję warowni, odpierając napad zagonu tatarskiego (wg. tradycji Tatarom udało się podpalić kościół przy użyciu katapultowanych pakuł – ogień jednak szybko ugaszono. Na wieży kościelnej ustawione były cztery śmigownice, z których wg. tradycji ustrzelono wodza tatarskiego czambułu). W 1631 r. miały miejsce prawdopodobnie prace restauracyjne przy kościele, ściślej – przy dzwonnicy. Bliżej nieokreślone prace remontowe miały miejsce w latach 1801-1802, dotyczyły one dzwonnicy. W latach 1871- 1877 kościół poddano gruntownemu remontowi. Początkowo dokonano drobnych zabezpieczeń dachu na kościele, zakrystii i sobotach (1871), następnie w 1874 r. dachy zakrystii i sobót pokryto nowym gontem a do 1877 r. nowy gont położono nad prezbiterium i nawą a także wymieniono podwaliny sobót. W tym czasie odnowiono również ołtarze, ambonę, chrzcielnicę oraz chór muzyczny. W czasie następnego remontu, w 1903 r., nowym gontem pokryto dach na kościele, zakrystii oraz cokół dzwonnicy. Kolejne remonty z lat 1913 i 1920 dotyczyły wymiany uszkodzonych gontów oraz części zrębu ścian. W 1936 r. w związku z przygotowaniami do uroczystości poświęcenia kopca Michała Pyrza usypanego na pamiątkę obrony zorganizowanej przez wójta przed napadem Tatarów w 1624, kościół odnowiono. Kolejne remonty w latach 1955 i 1983-1985. W latach 90-tych XX w. przebudowano przyziemie wieży usuwając część szalunku i dostawiając kamienny przedsionek z okienkami i przyporami na narożach.

https://www.podkarpackie.pl/szlak/obiekt.php?akcja=NOWOSIELCE%20PRZEW.

dodane na fotoforum:

• Moje podkarpacie
• Podkarpackie