(7)
PRZEDPROŻA, najbardziej charakterystyczny element gdańskiego domu i ulicy. Jako forma architektoniczna składa się z ograniczonego balustradą tarasu wysuniętego przed elewację budynku, prowadzących na taras schodów oraz umieszczonego u ich boku zejścia do piwnicy.Prawdopodobnie wpływ na powstanie pierwszych przedproży w Gdańsku mieli koloniści niemieccy, którzy przenieśli tu tradycje średniowiecznych tarasów z Lubeki i Hamburga. W miastach tych po średniowieczu tradycja ta zanikła, w Gdańsku przedproża przybrały okazałą i niepowtarzalną formę. Ze względu na położenie Gdańska na terenach podmokłych i zalewowych, istniała konieczność podniesienia poziomu piwnicy powyżej lustra wody podziemnej. Zejścia do tych pomieszczeń, dla ochrony przed zalaniem wodami opadowym, zadaszano. Partery budynków usytuowane były w związku z tym znacznie wyżej, ponad poziomem ulicy, co zmuszało do budowy schodów do drzwi wejściowych. Z połączenia tych elementów budynku wykształciło się w XV wieku przedproże. Nie bez znaczenia były względy estetyczne: chęć utrzymania porządku przed wejściem do własnego kantoru lub mieszkania z często błotnistych ulic. Najczęstszym motywem rzeźbiarskim płyt były sceny religijne i elementy roślinne.Wykonane w jednej płycie kamiennej.
dodane na fotoforum:
