Opatów

Opatów

Opatów - jedna z najstarszych i ważnych historycznie miejscowości w regionie.
Wzmiankowany od XII w. stanowił ważny węzeł szlaków handlowych. W 1232 r stał się
Opatów stolicą biskupstwa misyjnego dla Rusi. W 1282 r miasto lokowane na
prawie niemieckim, własność biskupów lubuskich. Najświetniejszy okres w
dziejach Opatowa przypada na lata 1514 - 1532 kiedy to miasto stanowi
własność wybitnego męża stanu i mecenasa sztuki kanclerza wielkiego
koronnego Krzysztofa Szydłowieckiego. Wieki XVI i XVII to okres rozwoju Opatowa
także jako ośrodka politycznego - tu odbywały się sejmiki szlachty województwa
sandomierskiego. Zniszczenia wojny północnej, a zwłaszcza rozbiory Polski
spowodowały upadek Opatowa. Był Opatów areną walk powstańczych. Szczególnie
krwawą była bitwa stoczona 21 lutego 1864 r pomiędzy oddziałami kozackimi,
a powstańczą Dywizją Krakowską, w której odniósł rany i po wzięciu do niewoli został
stracony jej dowódca pułkownik Ludwik Topór - Zwierzdowski. Jego pamięci
poświęcony jest obelisk na dawnym rynku. W czasie II wojny światowej jest Opatów
ośrodkiem konspiracji AK, BCH i obszarem działań oddziału partyzanckiego "Jędrusie".
Obecnie stolica powiatu opatowskiego. Miasto liczy ok. 6,5 tys. mieszkańców

Kolegiata p.w. św. Marcina - jeden z najcenniejszych zabytków architektury
romańskiej w Polsce. Wzniesiona w I poł. XII w. przez warsztat kamieniarski przybyły
z Qedlinburga gdzie przed 1128 r wznosił kościół św. Stefana. Jest to trójnawowa
bazylika z transeptem, prosto zamkniętym prezbiterium i apsydialnymi kaplicami
bliźnimi na ramionach transeptu. Fasada zachodnia dwuwieżowa zachowała detal
portali trójdzielnego - romańskiego i gotyckiego, oraz piękne biforia w wieży południowej
i fryz zoomorficzny i geometryczny pomiędzy wieżami. Kościół ten stanowił ośrodek
We wnętrzu pierwotnie krytym stropem, a od XVI w. zachowanym dekoracyjnym
sklepieniem sieciowym odsłaniane i konserwowane są kolejne partie polichromii, w tym
pochodzące z XVIII w. kompozycje przedstawiające największe bitwy oręża polskiego:
Bitwę na Psim Polu, Bitwę pod Grunwaldem i Odsiecz Wiednia. W północnym
ramieniu transeptu znajduje się zespół nagrobków rodziny Szydłowieckich; kanclerza
Krzysztofa Szydłowieckiego i jego dzieci Anny, Ludwika i Zygmunta. Nagrobki
wykonane w latach 1525 - 41 przez najznakomitszych rzeźbiarzy włoskich
działających w Polsce - Bartłomieja Berecciego, Jana Ciniego i Bernardina
di Gianotis należą do najznakomitszych dzieł renesansu powstałych w Polsce,
a dziecięcy marmurowy nagrobek Ludwika Mikołaja Szydłowieckiego jest
pierwszym renesansowym nagrobkiem dziecięcym po północnej stronie Alp.
Szczególną uwagę zwraca płyta zdobiąca cokół nagrobka kanclerza, tzw.
"Lament opatowski", przedstawiająca scenę z udziałem 41 postaci zgromadzonych
wokół dużego stołu, wyrażających żal po śmierci kanclerza.


Fot.: Kolegiata w Opatowie - tzw. "Lament opatowski"

W ołtarzu południowej kaplicy bliźniej znajduje się obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem
według tradycji przywieziony z Włoch przez Krzysztofa Szydłowieckiego.
Ten renesansowy obraz przypisywany jest malarzowi włoskiemu Timoteo Vitti
z Urbino pierwszemu nauczycielowi Rafaela Santi.

dodane na fotoforum:

• Świętokrzyskie