(1)
Wszystko to od lat rodzi pytania o imię fundatora i funkcje, jakie pełniła lub w jego zamyśle pełnić miała ta niezwykła budowla. Próby udzielenia odpowiedzi na te kwestie stworzyły dość bogatą literaturę pełną przeróżnych teorii dotyczących daty powstania, pierwotnego charakteru i losów świątyni.
A jednak średniowieczna historia kolegiaty, biorąc pod uwagę zachowane (a nader nieliczne i nierzadko dostarczające sprzecznych informacji) źródła przedstawia się bardzo zagadkowo.
Najstarsze, bo pamiętające początki drugiego tysiąclecia, dzieje Opatowa wiążą się z zespołem osadniczym na wzgórzu książęcego Żmigrodu, który następnie miano Opatowa otrzymał. Zespół, składający się z grodu i co najmniej dwóch osad, zajmował północny brzeg płynącego głębokim lessowym jarem potoku Łukawa (Opatówka). Stał tam kościół pod wezwaniem Najświętszej Marii Panny, który do 1471 roku pełnił funkcję kościoła parafialnego. Jednak wkrótce po jego wybudowaniu na przeciwległym, południowym brzegu Łukawy wzniesiono monumentalną romańską kolegiatę św. Marcina - trójnawową bazylikę z transeptem i dwoma wieżami w zachodniej fasadzie.
dodane na fotoforum:
