„Ślimaki i małże ”- mgr Janina Łowiecka

Nasze tereny obfitują w faunę i florę. Ślimaki i małże znajdują tu dobre miejsce do życia. Niektórych przedstawicieli znamy z naszych ogrodów, łąk, stawów, lasów. Spotykamy ich co dnia.
Wiosną, w dniu 20 maja 2010r. członkowie koła LOP spotkali się z Panem Malakologiem,
Panem S. Myzyk w terenie, aby wraz z nim szukać ślimaków, podglądać ich życie i poznawać ich biologię.
Na miejsce penetracji obraliśmy las w sąsiedztwie jeziora Końskiego i rzeki Brdy.
Wśród leśnych zarośli młodzi przyrodnicy znaleźli kilka gatunków ślimaków: winniczka, ślinika wielkiego (Arion rufus), ślinika rdzawego(Arion rufusus) i pomrowa czarniawego(Limax cinereoniger).
Ślimaki winniczki(Helix pomatia) zna chyba prawie każdy, ale tylko niewiele osób zna szczegóły ich biologii. Żyją one stosunkowo długo(nawet do 12- 15 lat) i co roku zimują prawie w tym samym miejscu. Wiosną rozpoczynają dalekie wędrówki w poszukiwaniu pokarmu i partnera do rozrodu (pomimo, że są obojnakami). W jesieni wracają do miejsca zimowania, a orientacją w terenie umożliwiaja im swoisty biologiczny GPS znajdujący się w czułkach.
Ciekawą biologię mają też śliniki wielkie. Nie wytwarzają one muszli, a ciało osiąga długość 15 cm po podrażnieniu silnie kurczą ciało(prawie półkula) i obficie wydzielają śluz. Młode ślimaki są mleczno- białe i dopiero podczas osiągania dojrzałości stają się czarne lub czerwone. Ich czas życia wynosi ok. 1 roku i w jesieni większość dorosłych wymiera.
Natomiast pomrów czarniawy, który też nie wytwarza muszli żyje 3- 4 lata i osiąga długość 20 cm.
W innym miejscu, na brzegu rzeki Brdy znaleziono puste muszle żyworódki rzecznej (Vivipanus vivipanus) i zatoczka rogowego (Planorbarius corneus) oraz małży: racicznicy (Dreissena polimorpha) i skójki zaostrzonej (Unio tumidus). Wodne ślimaki żyworódki rzecznej mają muszle zamykane wieczkiem. Są rozdzielnopłciowe, a rozwój zarodków odbywa się w ciele samca. Czas życia tych ślimaków wynosi 5- 8 lat.
Zatoczek rogowy spędza całe życie w wodzie, ale oddycha powietrzem atmosferycznym. Jego muszla jest skręcona w jednej płaszczyźnie i osiąga średnicę 3- 4 cm.
Spośród ślimaków jedynie zatoczki mają krew zabarwioną na czerwono dzięki zawartości hemoglobiny.
Występujące w naszych rzekach i jeziorach małże mają ciało okryte dwuklapową muszlą. Racicznica jest małżem, który przytwierdza się do podłoża wydzieliną specjalnego gruczołu bisionowego. Jego muszle są trójkątne w zarysie, a po rozchyleniu połówek mają kształt kopytka(stąd nazwa). Larwy tego małża pływają swobodnie w wodzie co ułatwia rozprzestrzenianie się i zajmowanie nowych stanowisk.
W Polsce występują 3 gatunki skójek, z których skójka zaostrzona jest najbardziej pospolita. Muszle skójek są dosyć grube i pokryte od wewnątrz warstwą perłową. Niekiedy można znaleźć muszle z przyrośniętymi do ścian drobnymi perłami. Na wiosnę dorosłe małże często gromadzą się tuż przy brzegu. Zaniepokojone zamykają gwałtownie muszle co powoduje wytrysk strumienia wody na odległość kilkudziesięciu centymetrów. Samice skójki zaostrzonej wytwarzają do 300 tysięcy jaj, a rozwijające się z nich larwy przez kilka tygodni są pasożytami ryb. Wszystkie małże odżywiają się filtrując wodę co przyczynia się do oczyszczania wody w zajmowanych przez nie zbiornikach

dodane na fotoforum:

• Sandomierz
• Świętokrzyskie