(3)
Kos Turdus merula
Występowanie
Jest to pospolity i licznie występujący gatunek lęgowy w całej Polsce; na zachodzie kraju liczniejszy niż w pozostałych rejonach. Część osobników, głównie w miastach, zimuje, pozostałe odlatują. Przylot następuje w marcu i na początku kwietnia, odlot — w październiku i listopadzie. W niezbyt odległej przeszłości kos był jeszcze ptakiem typowo leśnym, obecnie licznie już zasiedla także śródmiejskie parki. Migracja do miast rozpoczęła się w ubiegłym stuleciu na zachodzie Europy i sukcesywnie postępuje na wschód. W Polsce osiedlanie się kosa w parkach miejskich rozpoczęło się w końcu ubiegłego stulecia na Śląsku. Obecnie w tym środowisku występuje niemal w całym kraju, z wyjątkiem dzielnic północno-wschodnich.
Biologia
Kos zasiedla lasy wszystkich typów oraz wszelkie skupienia zieleni miejskiej, unikając jedynie miejsc o wysokim, zwartym runie, utrudniającym mu żerowanie. Żeruje głównie na ziemi, przeważnie pod okapem drzew i krzewów, a osobniki żyjące w miastach — również na otwartych przestrzeniach. Jego pokarm w przeważającej części stanowią bezkręgowce żyjące w ściółce i wierzchniej warstwie gleby. Jesienią kos zjada także dużo jagód i owoców, a osobniki zimujące w miastach są właściwie wszystkożerne. Gniazdo buduje w rozwidleniach gałęzi drzew i krzewów na wysokości od kilkudziesięciu centymetrów do kilku metrów, a niekiedy wprost na ziemi, wyjątkowo w dziuplach. Dystans ucieczki wynosi około 10 m; u osobników miejskich niekiedy mniej.
Rozpoznawanie
Sylwetka kosa, zarówno w spoczynku, jak i w locie, jest smukła, z dość długim ogonem, wyraźnie smuklejsza niż u szpaka. Jego lot, dość szybki, miękki, falisty, z niezbyt szybkimi uderzeniami skrzydeł, wyraźnie różni się od szybkiego, prostolinijnego lotu szpaka, u którego uderzenia skrzydeł są bardzo szybkie, przerywane chwilami lotu ślizgowego. Samica jest jaśniejsza niż samiec, ciemnobrązowa. Od pozostałych ptaków z rodziny drozdów kos różni się wyraźnie ciemnym, nie plamkowanym ubarwieniem, a od szpaka w wiosennej, nie nakrapianej szacie — sylwetką i długością ogona.
Głos
Samiec śpiewa przez cały dzień, zajmując widoczne, eksponowane stanowisko. Śpiew składa się z kilkutonowych zwrotek o wyraźnym początku i zakończeniu, oddzielanych wyraźnymi, dłuższymi przerwami. Bardzo charakterystyczna jest dźwięczna, organowa barwa głosu oraz dość wolne, melancholijne tempo pieśni. W zwrotce pieśni kosa nie powtarzają się kilkakrotnie te same tony lub krótkie frazy jak w pieśni drozda śpiewaka. Zwrotka kosa składa się z sześciu do dziesięciu tonów i jest dłuższa niż zwrotka paszkota, która zawiera od 3 do 5 tonów. Przerwy między zwrotkami kosa są znacznie dłuższe, a tempo śpiewu wolniejsze niż w pieśni paszkota. Zwrotka kosa kończy się zazwyczaj tonem wysokim, a paszkota — niskim./ptaki/
dodane na fotoforum:
