Jabłka sandomierskie

Wpisany przez ŚODR Modliszewice środa, 13 kwietnia 2011 10:35

Pierwsze sady owocowe na Ziemi Sandomierskiej zostały założone przez o. cystersów przy klasztorze w Koprzywnicy pod koniec XII w. Początkowo rosły tam dzikie jabłonie, później już jabłonki o drobnych owocach takich odmian jak: renety, czubatki, kosztele. W Sandomierzu w XIII w. ogród klasztorny z jabłoniami mieli dominikanie przy kościele św. Jakuba oraz siostry klaryski w Zawichoście. Historycy opisujący miasto Sandomierz z okresu XVII w. określają go jako „skąpane w ogrodach”. Każdy niemal mieszczanin sandomierski uprawiał ogrody i posiadał sady jabłoniowe. W XIX w. przy każdym dworze, zamku czy zaścianku, okoliczna szlachta, magnaci i chłopi zakładali ogrody i sadzili drzewa owocowe, również drzewa jabłoniowe. Niemałą rolę w upowszechnianiu sadownictwa odegrali księża katoliccy.
W okresie międzywojennym zaczęło się tworzyć „podglebie” pod dzisiejszy region sadowniczy. Wtedy to wielu pionierów ogrodnictwa na większą skalę zakładało szkółki drzew owocowych oraz komercyjne sady z różnymi odmianami jabłoni, takich jak np. papierówka, bukówka, synapka, grochówka, żeleźniak, szara reneta, boiken, kosztela, jonatan, bancroft, boskoop czy koksa pomarańczowa. Pierwsze sady powstawały punktowo, w różnych miejscowościach powiatu sandomierskiego i opatowskiego.
Profesor Szczepan Pieniążek pisał o trzech pierwotnych rejonach sadowniczych w Polsce, do których zaliczył sandomierskie, grójeckie i nowosądeckie. Jednym z czynników naturalnych, mających wpływ na koncentrację upraw sadowniczych w rejonie Sandomierza jest żyzna mada doliny Wisły i gleby utworzone na skale głębokiego lessu, cechującego się między innymi akumulacją wszelkich składników organicznych, czyniąc ją niezwykle urodzajną. Niektóre hipotezy podają, że to rodon zawarty w lessowej glebie poprawia znacznie walory smakowe jabłek. Obok
czynnika glebowego o specyfice mikroregionu decydują warunki klimatyczne. Sandomierski Okręg Ogrodniczy leży na pograniczu dwóch stref klimatycznych: klimatu kontynentalnego i oceanicznego. Takie wzajemne oddziaływanie owych stref ma zdecydowany wpływ na wybarwienie jabłek, a także na ich walory smakowe. Dziś sady sandomierskie są nowoczesnymi, wysokowydajnymi plantacjami nowych ale i starych odmian jabłoni, które zajmują powierzchnię ponad 11 186 ha.

Źródło: ŚODR Modliszewice

dodane na fotoforum:

• Sandomierz
• Świętokrzyskie
• Krajobrazy polskie
• Polskie krajobrazy
• Województwo świętokr