Pacanów - bazylika św. Marcina.

Najważniejszą częścią kościoła jest Kaplica Pana Jezusa Konającego. Wybudowana została, w stylu późnorenesansowym, przez ks. Sebastyana Żegalicza, proboszcza książnickiego, w 1633 r. Wybito wówczas arkadę w ścianie nawy jako wejście do kaplicy.
Ołtarz w kaplicy, częściowo złocony, został złożony z fragmentów kilku ołtarzy dawniej istniejących w kościele. Wokół krzyża zajmującego centralne miejsce znajdują się rzeźby i obrazy przedstawiające świętych: Józefa Pawła, Stanisława, Wojciecha, Mikołaja i Piotra. Figury te wymieniane są w opisie poprzednich dziewięciu ołtarzy, istniejących przed spaleniem kościoła. W ołtarzu oraz w gablotach na ścianach kaplicy zawieszone są wota, świadczące o łaskach uzyskanych przez wiernych. Znajdujący się w centralnym miejscu ołtarza w kaplicy, mierzący blisko 2 metry Krzyż przedstawiający Pana Jezusa Konającego, pochodzi najprawdopodobniej z XII wieku. Wówczas nie rzeźbiono jeszcze cierniowej korony wokół głowy i tej nie posiada Chrystus w Pacanowie. Według tradycji jest to jeden z trzech krucyfiksów, które płynęły Wisłą. Jeden z nich miał się zatrzymać w podkrakowskiej Mogile, gdzie jest dziś sanktuarium, drugi w Pacanowie, a trzeci w Warszawie. Początkowo czczony był w drewnianej kapliczce przy probostwie szpitalnym, później przeniesiono go do kościoła (ok. 1615 r.), a następnie (ok. 1633 r.) do kaplicy przy kościele. Krzyż wykonany jest z drewna sosnowego, a figura Pana Jezusa z drewna lipowego. Oblicze Pana Jezusa, wzniesione ku niebu, przedstawia chwilę skonania.
/z netu/