(12)
Szczekociny - pałac jak z bajki
Pałac w Szczekocinach to niewątpliwie jeden z ciekawszych przykładów wczesnoklasycystycznej architektury. Został zbudowany w latach 70-tych XVIII wieku dla Franciszka i Urszuli z Morsztynów Dembińskiej, w miejscu wcześniejszego dworu rodziny Korycińskich. Autorem projektu był Jan Ferdynand Nax, architekt królewski, działający przede wszystkim na terenie Lubelszczyzny i Kielecczyzny. Nax projektował budowę bądź przebudowę między innymi takich pałaców jak: pałac Małachowskich w Nałęczowie, pałace w : Kurozwękach, Rusinowie czy Śladkowie. Prawdopodobnie to on także przebudowywał pałac Wielopolskich w Pińczowie. Oprócz tego, że był architektem zajmował się także ekonomią czy badaniem spławności rzek. Architektury "uczył się" u samego Jakuba Fontany.
Pałac robił i chyba w dalszym ciągu - mimo wszystko - robi wrażenie, choć z czasów świetności niewiele pozostało. Nie zobaczymy już barokowych, rokokowych czy klasycystycznych kominków, bogatych adamaszków czy makat zdobiących salę balową - czas II wojny światowej oraz powojennej nacjonalizacji zrobił swoje...
Tragiczny dla pałacu był pożar w 1980 roku, jak podaje w swojej pracy magisterskiej "Założenie parkowo-pałacowe Dembińskich w Szczekocinach" Daria Janus:" Zniszczeniu uległa cała konstrukcja dachu. Ogień wtargnął na strych, spustoszył piętro i fragment parteru. Ucierpiały ściany... uszkodzone zostały ręcznie malowane holenderskie kafelki w łazience .Według nie potwierdzonych źródeł część wyposażenia z pałacu zaginęła podczas ewakuacji".
Pałac kiedyś musiał być przecudny, skoro sam król Stanisław August Poniatowski goszcząc w pałacu miał ponoć stwierdzić: "pałac jak dla monarchy za mały, ale na dwór szlachecki za piękny i bogaty".
Pałac w posiadaniu Dembińskich był do roku 1825, później trafiła w ręce córki Urszuli Dembińskiej - Barbary, której mężem był Tadeusz Czacki, założyciel sławnego Liceum w Krzemieńcu. Później był w posiadaniu miedzy innymi rodziny Łubieńskich i Halpertów. Ostatnim właścicielem był polityk, dyplomata - Jan Ciechanowski.
Jako ciekawostkę warto wspomnieć, że przez pewien czas w pałacowej oficynie mieszkał Lech Beynar, znany jako Paweł Jasienica. Ponoć czas spędzony w Szczekocinach był dla niego bardzo twórczy. To tu napisał między innymi swoją pierwszą reportażową książkę "Wisła pożegna zaścianek" , "Świt" czy podręcznik "Archeologia na wyrywki".
z netu
