(1)
Położenie
Ul. Celna leży na Starym Mieście, przebiega od ulicy Brzozowej do Jezuickiej (łączy sie z Jezuicką przy Rynku Starego Miasta).
Zobacz na mapie
Pochodzenie nazwy
Nazwa pochodzi od komory celnej przy murach miejskich. Ulica wcześniej nosiła nazwę Gnojna. Za murami obronnymi, u wylotu tej ulicy, mieszkańcy wyrzucali wszystkie nieczystości. Przez wieki uzbierało się tych nieczystości bardzo dużo i dzisiaj możemy patrzeć na Pragę z tarasu widokowego, usytuowanego na szczycie Gnojnej Góry.
Nieco historii
Niewielka ulica łącząca Jezuicką z Bugajem wytyczona przy lokacji Starej Warszawy była wówczas znacznie węższa, prowadziła do furty, później bramy w murach obronnych. Zwana Gnojną lub Gnojową, gdyż wywożono tędy nieczystości na wysypisko zwane Górą Gnojową. Ulicę przecinała wąska uliczka przymurna, wychodziły na nią oficyny domów przy Rynku i Jezuickiej. W XVIII w. na miejscu tych oficyn wzniesiono kamienice, które wchłonęły mur obronny. W 1833 bramę rozebrano, ulicę poszerzono, jednocześnie zmieniono jej nazwę na Celną od pobliskiej Komory Celnej. W latach 1920-1923 na dawnej Górze Gnojowej przy Celnej i Brzozowej wzniesiono wielki gmach mieszkalny PKO (arch. M. Lalewicz), a obok schody kamienne prowadzące do ul. Bugaj. Zabudowa zniszczona w 1944, została odtworzona w latach 1954-1961. W 1957 Komisja Badań Dawnej Warszawy odkryła przy skrzyżowaniu Brzozowej i Celnej domek gotycki z drugiej połowy XV w., oparty na dwóch arkadach ostrołukowych rozpiętych nad dawną uliczką przymurną. Znaleziono też ślady po bramie Gnojnej: fragment łuku przejazdowego i fragment fundamentu. Przy odbudowie narożnego domu uwzględniono elementy gotyckie i odtworzono część uliczki przymurnej.
źródło: "Ulice i place Warszawy" - Eugeniusz Szwankowski, Wydawnictwo Naukowe PWN SA
dodane na fotoforum:
