(1)
W największym bloku ulokowano przeważającą część budynków użyteczności publicznej: w ściętym narożniku bloku w parterach z podcieniami 6 sklepów oraz dom noclegowy dla 450 pracowników, mieszczący kantynę i świetlicę oraz pocztę. Jako jedyny jest to blok otwarty od strony ulicy Szopienickiej naprzeciw bramy wjazdowej na teren szybu "Nickisch". Na jego dziedzińcu wybudowano wieżę ciśnień (jedna z oryginalniejszych wież ciśnień, jakie możemy spotkać na Śląsku) i kotłownię. Znajdowała się tu też pralnia z suszarnią i maglem gdyż regulamin osiedla zabraniał prania i suszenia w domu. W bloku tym zlokalizowano Zarząd Kopalni i cechownię.
Właśnie w pomieszczeniach cechowni kręcony był film „Perła w Koronie” - opowiadający o okupacyjnym strajku górników. Jego reżyserem był Kazimierz Kutz, który szczególnie upodobał sobie teren Nikiszowca jako plan do wielu ze swoich śląskich filmów.
Nikiszowiec zbudowano w ścisłym powiązaniu szybem „Nickisch” myśląc kompleksowo o organizacji życia codziennego. Dlatego nie dziwi fakt, że w jednym z budynków mieściła się łaźnia, w której górnicy myli się po pracy i na teren osiedla wchodzili już czyści.
W roku 1968 budynek po nieczynnej już łaźni został adaptowany na Dom Kultury, w którym min. spotykali się członkowie tzw. Grupy Janowskiej. Historia tej grupy sięga lat sześćdziesiątych XX w. gdy urządzono siedzibę Klubu Górniczego Związku Zawodowego Górników. Klubem kierował Otton Klimczok, miłośnik kultury, a szczególnie malarstwa. Właśnie pod jego patronatem powstała i spotykała się w prowadzonej przez niego świetlicy tzw. Grupa janowska oficjalnie nazwana Kołem Malarzy Nieprofesjonalnych, często opisywana jako fenomen na skalę światową. Grupa składała się głównie z górników kopalni Wieczorek którzy po pracy amatorsko zajmowali się malarstwem. Do najbardziej znanych artystów Grupy Janowskiej należał Teofil Ociepka (1892 – 1978). Jego obrazy są znane i cenione na całym świecie.
W osiedlu znalazły się: posterunek żandarmerii z aresztem dla jednego więźnia (zlokalizowany pod dzisiejszym zakładem fotograficznym Krzysztofa Niesporka), mieszkania dla żandarmerii, apteka i najprawdopodobniej dwa małe sklepy zlokalizowane w blokach mieszkalnych przy ulicy Św. Anny.
W narożniku budynku mieszczącego się naprzeciwko wejścia do kościoła mieściła się lubiana i często odwiedzana przez górników gospoda. Nad jej wejściem umieszczono piękną kwiatową mozaikę, której wzór zaczerpnięto ze śląskiego stroju ludowego. Obecnie pomieszczenia po gospodzie zajmuje urząd pocztowy.
Przy szybie "Nickisch" zlokalizowano magazyny, straż pożarną i stację ratowniczą. Poza zwartą zabudową osiedla znalazły się działki ogrodowe, oraz ochronka dla dzieci i szpital dla zakaźnie chorych wybudowany w 1910 roku. W Nikiszowcu wybudowano 2 szkoły: żeńską i męską, z 36 klasami, połączono je budynkiem z 14 mieszkaniami przeznaczonymi dla nauczycieli. Na placach znajdujących się przed szkołami ustawiono dwa publiczne ustępy oraz zabudowania gospodarcze. Osiedle zostało zelektryfikowane oraz wyposażone we własną sieć wodociągową i kanalizacyjną. Wodę doprowadzono do zlewów kuchennych, a na klatkach schodowych umieszczono ubikacje.
Na terenie osiedla mieści się filia Muzeum Historii Miasta Katowic. Powstała ona w miejscu społecznego muzeum funkcjonującego pod nazwą Galeria Magiel. Zaczątkiem kolekcji były zbiory emerytowanego górnika Edmunda Korkusa. Dzięki zgodzie dyrektora kopalni mógł on gromadzić wszystko co dokumentowało jej pracę oraz historię a także eksponaty dotyczące osiedla Nikiszowiec.
dodane na fotoforum:
