CZERSK

PANORAMA Z ZAMKIEM

Historia do 1526 roku


Czersk leży w południowej części województwa stołecznego, niedaleko ujścia rzeki Czarnej, trzy kilometry od Góry Kalwarii. Gród, a także towarzyszące mu osady usytuowane zostały na skarpie wiślanej, która kończy się trzema odrębnymi wzgórzami. Góra Zamkowa to Wzgórze Południowe, które opada stromo w stronę Wisły. W późniejszych latach na jego szczycie wybudowano Zamek. Było to idealne miejsce dla tego obiektu. Od strony północnej i wschodniej było otoczone przez jezioro, zaś od południa bagniste brzegi rzeki Czarnej czyniły to miejsce trudno dostępnym. Między Wzgórzem Południowym a Północnym znajduje się wzgórze „środkowe”, na którym obecnie znajduje się kościół parafialny.

Położenie Czerska nie jest bez znaczenia. U podnóża Góry Zamkowej znajdowały się brody, miejsca przepraw. A także szlaki dalekiego zasięgu: z północnego zachodu droga z Jazowa, w późniejszych latach z Warszawy a także z południowego zachodu z Warki.

Pierwsza wzmianka w źródłach pisanych pochodzi z 1142 r., gdzie Latopis Ipatiewski nazywa go „Czerniczkiem”. Na stałe wzgórze zostało zasiedlone dopiero w XI wieku, zaś powstanie grodu obronnego można wiązać z Bolesławem Śmiałym lub Władysławem Hermanem.



Więcej wzmianek o Czersku zaczyna się pojawiać w I połowie XIII wieku za czasów Konrada Mazowieckiego. Są informacje, że od 1231 roku była tu siedziba kasztelana. Po podziale dzielnicy mazowieckiej Konrada I, Czersk przypadł jego synowi Siemowitowi I. W czasie najazdów w latach 1260-1262 gród i podgrodzie zostały spalone przez Litwinów i Rusinów. Podczas tych ataków zginął książę Zimowit, a Konrad II- jego 11-letni następca popadł w niewolę. Po wykupie z niewoli odbudował Zamek oraz gród. Po jego śmierci przez kolejne 19 lat panował nad całym Mazowszem Bolesław II- drugi syn Siemowita I. Kolejnym panem zmniejszonego Mazowsza był Trojden I(syn Bolesława II), następnie wspólnie sprawowali władzę jego synowie Kazimierz I i Siemowit III, który zlikwidował system zarządzania oparty na kasztelaniach, a wprowadził podział na ziemie i powiaty, nad, którymi sprawowali władzę starostowie.

Pod koniec XIII wieku Czersk stał się najważniejszym ośrodkiem politycznym i kościelnym Książąt Mazowieckich. Wzniesiono nowy prawdopodobnie drewniany kościół Św. Piotra. Przed 1252 r. przeniesiono tu siedzibę archidiakonatu, wtedy najwyższa władza kościelna południowego Mazowsza. Kaplica grodowa w Czersku uzyskała prawa kolegiaty a miasto w 1262 roku stało się stolicą dzielnicowego księstwa. Główna siedzibą księcia, a pod jego nieobecność urzędników był dom mieszkalny znajdujący się w grodzie.

Prawdopodobnie po raz pierwszy Czersk otrzymał prawa miejskie już w połowie XIV wieku. Natomiast w 1386 roku książę Janusz Starszy ponownie nadaje mu prawa chełmińskie po zniszczeniach, spowodowanych wielokrotnymi pożarami drewnianych konstrukcji. Spowodowało to zarówno zmiany prawne jak i administracyjne m.in. wytyczono prostokątny rynek między ulicami Warszawską, Warecką, Mostową i Rybacką. Książe Janusz rozpoczął także budowę pięknego murowanego Zamku, na planie dziewięciokąta. Obwód murów został przedzielony dwoma wieżami cylindrycznymi a także wieżą bramną na planie prostokąta. Ów władca podjął decyzję o przeniesieniu stolicy tej części Mazowsza do Warszawy, co okazało się bardzo niekorzystne dla miasta jak również jego mieszkańców. W tym czasie zmianie uległy także trasy szlaków handlowych północ-południe, co znacznie wpłynęło na rozwój miasta.

wg
https://www.czersk.org/pl/?str=zabytki
<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<opis cd