12 MAJA 1935 ROKU UMIERA MARSZAŁEK JÓZEF PIŁSUDSKI..

POCZTÓWKA JEST ORYGINALNA ( MOJE ZBIORY ) WIDAĆ ORSZAK POGRZEBOWY MARSZAŁKA W KRAKOWIE.

Ostatnie chwile

Józef Piłsudski zmarł 12 maja 1935 r. o godz. 20:45 w Belwederze w otoczeniu żony i córek. Według obecnego przy zgonie ks. Korniłowicza ostatnim gestem marszałka było podniesienie dłoni i spojrzenie na wizerunek Matki Boskiej Ostrobramskiej, której był gorącym czcicielem. Przez dwa dni trumna ze zwłokami marszałka była wystawiona w Belwederze. 17 maja na Polu Mokotowskim przed złożoną na lawecie armatniej i okrytą biało-czerwoną flagą trumną zmarłego odbyła się uroczysta parada oddziałów wojska. Towarzyszyła jej gwałtowna burza z piorunami, co na zebranych zrobiło silne wrażenie.

Gigantyczna ceremonia

Pogrzeb Józefa Piłsudskiego w Krakowie był największą chyba tego rodzaju uroczystością, jaka kiedykolwiek odbyła się w Polsce. Wzięło w nim udział ok. ćwierć miliona ludzi, a kondukt żałobny – w którym szli m.in. prezydent RP Ignacy Mościcki, wszyscy członkowie rządu, marszałkowie sejmu i senatu, przedstawiciele 16 państw, dawni legioniści i weterani powstania styczniowego, a także okryty żałobnym kirem koń marszałka – ciągnął się na długości kilkunastu kilometrów, zaś jego przejście z dworca głównego na Wawel trwało 4,5 godziny.

Do podwawelskiego grodu trumna ze zwłokami marszałka dotarła 18 maja o godz. 08:30, przywieziona specjalnym pociągiem żałobnym, którego przyjazd poprzedzony został przybyciem pociągu pancernego „Pierwszy Marszałek” wraz z załogą złożoną z oficerów i żołnierzy w pełnym uzbrojeniu. Złożoną na okrytym kwiatami wagonie – platformie trumnę wzięła na ramiona grupa generałów i przeniosła ją na lawetę armatnią, do której zaprzężono sześć czarnych koni.

Stutysięczny kondukt ruszył ulicami Basztową, Dunajewskiego i Szczepańską, by o godz. 10 dotrzeć na rynek, gdzie przywitało go odegranie hejnału z Wieży Mariackiej. Czterdzieści minut później trumna ze zwłokami Józefa Piłsudskiego – niesiona wcześniej ulicami Wiślną i Straszewskiego - znalazła się progu katedry na Wawelu. Odezwał się dzwon „Zygmunt” a prezydent Mościcki wygłosił przemówienie ku czci zmarłego.

Uroczystej mszy żałobnej przewodniczył metropolita krakowski abp Adam Sapieha, a egzekwie żałobne odprawił biskup przemyski Kocyłowski w obrządku greckokatolickim. Po mszy generałowie unieśli złożoną na obitym czerwonym suknem katafalku trumnę i zanieśli ją do krypty Św. Leonarda, którą przeznaczono na miejsce wiecznego spoczynku zmarłego. Oprócz niosących trumnę generałów do krypty zeszła też rodzina marszałka.
Kanonada – i cisza

W momencie składania trumny z ciałem Józefa Piłsudskiego do grobu ponownie odezwał się dzwon „Zygmunt” a ustawione na wawelskim wzgórzu armaty oddały 101 wystrzałów – „ostatnią salwę honorową polskiej armii dla jej wodza”. Orkiestra zagrała hymn narodowy, następnie zaś „Pierwszą Brygadę”. Poczty sztandarowe pochyliły sztandary, oddziały zaprezentowały broń. W całym kraju zapanowała trzyminutowa cisza.



Józef Piłsudski powszechnie uważany jest za najwybitniejszego ze wszystkich działaczy politycznych i wojskowych, jacy żyli w Polsce w pierwszej połowie XX wieku i jednego z największych w całej historii Polski. Jednocześnie, jest on postacią wywołującą nader sprzeczne opinie i odczucia.

To właśnie on – w stopniu większym od kogokolwiek – przyczynił się do odzyskania przez Polskę w 1918 r. niepodległości. Następnie – mimo oczywistej pokusy i – co więcej – możliwości sięgnięcia po władzę dyktatorską, postanowił budować Polskę jako państwo wolne i demokratyczne, podejmując kroki w kierunku jak najszybszego przekazania władzy wybranemu w powszechnych wyborach Sejmowi.

Do największych zasług Piłsudskiego należy też jego udział – zarówno jako autora ogólnej koncepcji planu operacyjnego, jak i dowódcy grupy wojsk, która dokonała decydującego wyłomu w liniach wojsk wroga, a następnie zaatakowała oddziały nieprzyjaciela od tyłu – w historycznym zwycięstwie nad Armią Czerwoną w dniach 12 – 13 sierpnia 1920 r. na wschodnich przedpolach Warszawy. Bitwa ta – zwana często „Cudem nad Wisłą” - uważana jest przez historyków za osiemnastą z batalii, które zadecydowały o dalszych losach świata – skutkiem innego jej wyniku mogło być – z dużym prawdopodobieństwem – zapanowanie sowieckiej tyranii w Europie Środkowej i przynajmniej części Zachodniej już na początku lat 20 zeszłego wieku.

NIECH!, CZYLI OSTATNIA WOLA MARSZAŁKA

"Nie wiem czy nie zechcą mnie pochować na Wawelu. Niech! – napisał marszałek Józef Piłsudski tuż przed śmiercią 12 maja 1935 r. Niech tylko moje serce wtedy zamknięte schowają w Wilnie, gdzie leżą moi żołnierze, co w kwietniu 1919 roku mnie jako wodzowi Wilno jako prezent pod nogi rzucili. Na kamieniu czy nagrobku wyryć motto wybrane przez mnie dla życia:

Gdy mogąc wybrać, wybrał zamiast domu
Gniazdo na skałach orła, niechaj umie
Spać, gdy źrenice czerwone od gromu
I słychać jęk szatanów w sosen szumie
Tak żyłem”