2011.11.10 Matka Ziemia Ernsta Barlacha w Szczecinie

2011.11.10 Matka Ziemia Ernsta Barlacha w Szczecinie

Na szczecińskim cmentarzu stanęła kopia pomnika Ernsta Barlacha. Oryginał w latach. 60. powędrował ze Szczecina do Güstrow (Meklemburgia).
Matka Ziemia to bardzo dobra rzeźba, znaczące dzieło w historii sztuki, w dodatku związane ze Szczecinem

Kopię (z zaprawy mineralnej i muszli - oryginał jest z wapienia muszlowego) przygotowała rzeźbiarka Monika Szpener, która ma na koncie wiele udanych rekonstrukcji przedwojennych nagrobków, np. popiersia Hakenów. Jej pracę goście niemieccy, którzy znają oryginał, oceniali wysoko.

Rzeźba Mutter Erde (Matka Ziemia) nie powstałaby, gdyby nie zamówienie, jakie do wybitnego rzeźbiarza przyszło od szczecińskiej rodziny Richarda Biesela. Barlach po raz pierwszy podjął się wykonania rzeźby nagrobnej. Prace rozpoczął jesienią 1920 r. A był to dla niego czas szczególnie trudny - jego cierpiąca na depresję matka popełniła samobójstwo. Zapewne pod wpływem tego doświadczenia zdecydował się na rzeźbę wyobrażającą Matkę Ziemię.
W końcu powstał projekt, który w wapieniu muszlowym wykuł hamburski kamieniarz Friedrich Bursch. Mutter Erde stanęła przy grobowcu rodziny Bieselów na szczecińskim Cmentarzu Centralnym w 1921 r. Była jednym z najcenniejszych zabytków nekropolii. Jest obecna na wielu przedwojennych pocztówkach. Po wojnie o mało nie podzieliła losu wielu niemieckich nagrobków, które posłużyły za budulec murków czy chodników. W 1961 r. muzeum Ernsta Barlacha w Güstrow (Meklemburgia), rodzinnym mieście artysty, zwróciło się z prośbą o przekazanie Matki Ziemi do ich zbiorów. Ministrowie kultury obu krajów (NRD i PRL) porozumieli się w tej sprawie.

W 1967 r. Matka Ziemia pojechała do Güstrow. Tu rzeźbiarz osiedlił się w 1910 r. Po dojściu do władzy Hitlera twórczość Barlacha, tak jak pozostałych ekspresjonistów, została zaliczona do "sztuki zdegenerowanej". Stworzone przez niego pomniki żołnierzy niemieckich poległych podczas pierwszej wojny światowej uznano za karykatury ludzkich postaci i za obrazę godności wojskowej. W roku 1938 skonfiskowano i zniszczono w Niemczech 381 dzieł Barlacha. W tym roku artysta zmarł.