[31320951]

Księgi występują bardzo często i w różny sposób: pojedyncza — zamknięta lub otwarta, niekiedy w dłoni, rząd ksiąg zwróconych grzbietem do widza, całe szafy z książkami. - jest wyrazem uczoności, spełniania religijnego nakazu studiowania Tory i Talmudu, a więc cnót wysoko cenionych przez społeczność żydowską. Jego wszechobecność każe jednak sądzić, że chodzi często o uczoność przypisywaną zmarłemu raczej niż autentyczną.
Zwój Tory - akcentuje uczoność i pobożność, czytanie Tory. . Ciekawe, że rodały można spotkać też na grobie kobiety(są w Białymstoku), choć kobiety nie uczestniczyły w odczytywaniu ich w synagodze.
Korona symbolizuje Torę, znajomość dzieł religijnych, uczoność i pobożność. Są trzy korony: korona Tory, korona kapłaństwa i korona królestwa. Oryginalna macewa, na której znajdują się wszystkie trzy korony zachowała się w Łodzi. Korona może też nawiązywać do faktu, że zmarły był ceniony jako głowa rodziny lub gminy,
Puszka ofiarna , skarbonka — podkreśla hojność zmarłego, W Talmudzie jest mowa o obowiązku przeznaczania 1/10 swoich zarobków na cele dobroczynne. Niejednokrotnie była to osoba finansująca instytucje medyczne i ochronki. Innym wariantem tego motywu jest dłoń wrzucająca pieniądze
Świeczniki - zdobią tylko groby kobiet, ponieważ zapalanie świec szabasowych jest obowiązkiem i przywilejem kobiety. Czasem świecznik ma postać menory — siedmioramiennej lampy oliwnej.
Złamane świece stanowią odniesienie do przerwanego życia, przedwczesnej śmierci w wyniku choroby, wypadku lub innej tragedii. Świecę można też spotkać na grobie mężczyzny, zwykle koło otwartej księgi, by przywołać obraz pobożnego człowieka, studiującego święte księgi do późnej nocy

Trudniej jest z symboliką roślin i zwierząt są to motywy najbardziej wieloznaczne.

Lew — To najczęściej występujący motyw na męskich nagrobkach żydowskich w Polsce. To symbol pokolenia Judy, rodu Dawida, z którego będzie pochodził Mesjasz. Motyw lwa wspiętego na tylnych łapach podtrzymujący palmę - także symbol pokolenia Judy. Może być to też imię Lejb.
Pelikan - symbol rodzicielskiej troski i poświęcenia, na grobach kobiet często przestawiany jako pelikan karmiący gromadkę piskląt, pelikan rwący sobie pióra, pelikan raniący własną pierś, by krwią nakarmić wygłodniałe pisklęta to symbol osieroconych dzieci.
Bociany trzymające w dziobach węże, a zarazem przez te węże oplecione — widziałem takie na cmentarzu Remu w Krakowie. Bocian to po hebrajsku hasida — pobożna; cała scena jest alegorią rozkoszy sprawiedliwych i pobożnych w czasach mesjańskich
Jednorożec - symbol człowieka sprawiedliwego i znak zbawienia.
Łania w biegu lub osaczona przez psy - symbol wygnania i cierpień narodu żydowskiego
Wąż połykający własny ogon - symbol wieczności życia,
Lwy podtrzymujące koronę - wieloznaczny symbol nawiązujący do Talmudu, oznaczający pochodzenie z rodu kapłanów (kohenów), uczoność zmarłego lub jego dobre imię czy też głowę domu
Winne grono, winorośl - podobnie jak Gwiazda Dawida (Magen Dawid) symbol Izraela, a także bogactwa (również duchowego) pochowanej osoby.
Złamane drzewo – symbol przerwanego życia. Mógł oznaczać nagłe przerwane życie: wypadek, nieoczekiwana śmiertelna choroba, często w młodym wieku. Symbolem śmierci może być też obraz tonącego statku, strzaskana kolumna. 
Palma - symbol sprawiedliwości, człowiek sprawiedliwy
Owca - jest symbolem matczynej opiekuńczości ale też imieniem Rachela, Rebeka
Jeleń - imię Hirsz
Wilk - imiona Zew, Wolf, Beniamin
Niedźwiedź - imię Dow
Ptak karmiący pisklęta - symbol macierzyństwa i osieroconych dzieci,
Gołąb jako biblijny symbol pokoju oznacza na nagrobkach między innymi zgodę i miłość małżeńską oraz imiona Taube, Jona
O bólu osieroconych mówi spotykany na nagrobkach obraz piskląt, rozglądających się bezradnie za odlatującą matką, a licz­ba piskląt może odpowiadać liczbie pozostawio­nych dzieci.
Wąż Eskulapa - umieszczany na grobach medyków,

Na żydowskich grobach często widuje się ułożone kamyki. Zwyczaj pochodzi z dawnych czasów, gdy zwłoki grzebano na pustyni. Zabezpieczenie przed dzikimi zwierzętami miejsca pochówku poprzez ułożenie na nim kamieni, dziś jest wyrazem szacunku dla zmarłego. Zasady judaizmu sprawiają, że na grobach nie ma zdjęć, choć czas i tu przynosi zmiany. Widziałem w jednym z miast podlaskich kilka nowych grobów żydowskich ze zdjęciami.
korzystałem
Dawna sztuka żydowska w Polsce” dr Izabella Rejduch Samkowa i prof. Jan Sławomir Samek
Krajewska Monika, Symbolika nagrobków żydowskich.
kirkuty.xip.pl

henry

henry 2016-05-05

Kiedyś i mnie te kamienie zastanawiały..... wyjasnienia znalazłam wcześniej.. Doskonałe żródło wyszperałes do opisu tych fotografii...

razdwa3

razdwa3 2016-05-06

Wykład akademicki - wiedza podana w sposób przystępny i bardzo ciekawy. Dziękuję. :)

dodaj komentarz

kolejne >