Największy cmentarz żydowski w Białymstoku został założony około 1890 roku i znajduje się przy ulicy Wschodniej, na północy miasta. Cmentarz w zauważalny sposób dzieli się na kilka części. W części najbliżej dawnego głównego wejścia zachowało się stosunkowo dużo macew. Są to, sądząc z wykorzystanego materiału i ornamentyki, groby znamienitych mieszczan. Dalszą część cmentarza zajmują skromne, jednolicie wyglądające nagrobki, trzecia część to teren zaniedbany, w części bez nagrobków. Na terenie nekropolii o powierzchni około 12 hektarów zachowało się kilka tysięcy nagrobków, w dużej liczbie o bogatej i interesującej ornamentyce. Przeważają nagrobki z napisami w języku hebrajskim, są również napisy polskie, jidysz, niemieckie i rosyjskie. W centralnej części cmentarza znajduje się ohel zmarłego w 1919 roku rabina Chaima Herza Halperna oraz pomnik upamiętniający ofiary pogromu w 1906 roku. Część cmentarza jest oczyszczona, część porastają drzewa i krzaki.
dodane na fotoforum:
abi11 2009-08-19
Na cmentarzach spotyka się też niewielkie - najczęściej bielone - budynki, tak zwane ohele. Kryją one groby osób zasłużonych dla społeczności żydowskiej, najczęściej rabinów i cadyków, czyli charyzmatycznych przywódców wspólnot chasydów. Większość z nich to budynki o bardzo prostej architekturze i równie skromnym wyposażeniu. Za najciekawszy pod względem artystycznym uważa się ohel Bera Sonnenberga na cmentarzu żydowskim w Warszawie - jego ściany zdobią płaskorzeźby przedstawiające widok Warszawy oraz ilustrację do psalmu "Nad wodami Babilonu". Z reguły są to niewielkie budynki, choć zdarzają się też - tak jak w Przysusze - ohele składające się z kilku sal. Do najczęściej odwiedzanych należą ohele w Leżajsku, Lelowie czy Górze Kalwarii. Największe skupisko około trzydziestu oheli powstało na cmentarzu żydowskim na warszawskiej Woli. Chronią one groby cadyków, między innymi z Warki, Radzymina, Góry Kalwarii, Kocka czy Dęblina. We wnętrzu oheli można zobaczyć niewielkie kartki (kwitlech)...