GRUSZA

„A wszystko przepasane jakby wstęgą, miedzą
Zieloną, na niej z rzadka ciche grusze siedzą.
Adam Mickiewicz

Od niej , od tej cichej gruszy, zasianej przez wiatr idący polem, wyrosłej bez opieki, bez niczyjej pomocy, wywodzi się większość najszlachetniejszych nawet odmian…
Grusza, Pirus, jest rodzajem z rodziny różowatych. Obejmuje około 20 gatunków drzew i krzewów owocowych, występujących w Europie, Azji i Północnej Afryce. W Polsce mamy tylko jeden gatunek gruszy dzikiej – tę właśnie gruszę polną, pospolitą, Pirus communis, zwaną też ulęgałką…
… Wszystkie zabobony, przesądy, przysłowia, przepisy na leki domowe i na alkoholowe nalewki dotyczą ulęgałki. To ona, grusza dzika, kierująca się nakazami tajemniczych sił, może demonów, gdy czasem ponownie zakwitała, wróżyła śmierć temu ze współmałżonków, kto pierwszy owo ponowne zakwitniecie zauważył, a przepowiadała również bardzo rychłe następne wesele osobie pozostałej we wdowieństwie i w t.zw. „nieutulonym żalu”.
Z cierpkich, zielonych jeszcze i twardych owoców polnej gruszy robiono syropek na miodzie i dawano niemowlętom, gdy darły się po nocach, a z ulęgniętych przez leżakowanie w sianie lub sieczce pitraszono dla nich powidełka na uregulowanie żołądka w razie rozstroju. Biedne maluchy! Na pewno to one wymyśliły przysłowie: „Od gruszek boli brzuszek”…
… Pierwsze wzmianki o uprawie grusz w Europie znajdujemy w „Odysei” Homera. Gdy Odyseusz, wracając rzemiennym dyszlem spod Troi, dobrnął wreszcie po dwudziestoletniej tułaczce po świecie, zmieniony i postarzały, do domu swego ojca Laertesa, ten, nie poznawszy w nim syna, zażądał odeń jakiegoś dowodu tożsamości. Wtedy Odyseusz pokazał bliznę na nodze i wyliczył drzewa w sadzie, podarowane mu kiedyś przez ojca, jako małemu dziecku, a między innymi wymienił trzynaście grusz…
… Już w latach dwudziestych XVII wieku, gdy tylko tytoń pojawił się w Polsce, „alamondowie”, czyli ówcześni modnisie, eleganci, którzy nie „niuchali” go, lecz kurzyli, używali fajek z drewna gruszy. A i dziś gruszkowe fajki cieszą się wielkim popytem…”

„Gawędy o drzewach” – Maria Ziółkowska

https://www.youtube.com/watch?v=SdCF7FDQb04

dodane na fotoforum:

• drzewa