Ząbkowice Śląskie-Kwiecień 2014

Ząbkowice Śląskie - krzywa wieża

Każdy, kto chce zobaczyć jeden z 7 średniowiecznych cudów świata, nie musi wybierać się aż do Pizy. W Ząbkowicach Śląskich istnieje niepowtarzalna Krzywa Wieża – 34-metrowa budowla, której przechylenie wynosi ponad 2 metry.

Nie jest z całą pewnością ustalone, kiedy i w jakim celu Krzywa Wieża powstała. Jedne z teorii głoszą, iż jest ona pozostałością dawnej, niezrealizowanej linii murów miejskich, inne – że służyła ona jako brama miejska, jeszcze inne – że obiekt służył jako miejska dzwonnica. Istnieje również legenda, że wieża od początku mogła zostać zbudowana jako pochylona – bo tak chcieli jej budowniczowie. Potwierdzeniem tego faktu miał być rzekomo napis budowniczego na murze, istniejący jeszcze w XIX w. w tej części wieży, która została przebudowana po pożarze.

Za pierwszą z teorii przemawia fakt, że budowla jest do wysokości ok. 10 metrów zbudowana z kamienia. Dodatkowo wejście do wieży jest położone na wysokości drugiej kondygnacji, a dostęp do pierwszej możliwy jest jedynie od góry. Budowla miała zatem obronny charakter, a jej parter mógł być lochem głodowym.

Co do przeznaczenia wieży na dzwonnicę – pełniła ona rzeczywiście taką rolę od wieku XV (prawdopodobnie od 1413 r., kiedy to zakończono jej przebudowę z baszty obronnej) aż do II wojny światowej (w czasie wojny dzwony zostały zdjęte i najprawdopodobniej przetopione). Przez pewien okres budowla była połączona krytym gankiem z kościołem św. Anny – co ułatwiało dzwonnikowi przemieszczanie się z kościoła na dzwonnicę, jednak przejście popękało wskutek pochylenia wieży, groziło zawaleniem i ostatecznie zostało rozebrane. Po pożarze miasta w 1858 r., górna część wieży została przebudowana, wówczas dobudowano również wieżyczkę ze spiralną klatką schodową.

Po II wojnie światowej, aż do lat 60. XX w. wieża była niezagospodarowana. Dzięki staraniom Józefa Glabiszewskiego została wówczas wyremontowana i przystosowana do zwiedzania. W 2007 r. zakończono gruntowny remont zewnętrznych ścian budowli, przywracając jej dawną świetność.

Nieznana jest przyczyna pochylenia Krzywej Wieży. Jak wynika z dokumentów źródłowych, pochylenie zaobserwowano jesienią 1598 r., a mogło być ono spowodowane wstrząsami tektonicznymi, które wystąpiły w Bardzie kilka lat wcześniej. Możliwe jest również, że powodem pochylenia mogło być po prostu osiadanie części fundamentu na podmokłym gruncie, lub nadmierny ciężar jednej ze stron wieży po dokonanej przebudowie.

Odchylenie nadal się zwiększa – w 1977 r. wynosiło 1,98 m, obecnie znacznie przekracza 2 m (według ostatnich pomiarów 2,14 m).

Krzywa Wieża

ul. Krzywa 1, 57-200 Ząbkowice Śląskie

tel.: 74 815-20-43

www.krzywawieza.eu

e-mail: ip@zabkowiceslaskie.pl

Zwiedzanie:

od 1 maja do 30 września, od wtorku do niedzieli 10:00-18:00, bilety: normalny 4 zł, ulgowy 2 zł.
Wikipedia, wolna encyklopedia