(3)
– gotycka wieża z XIV wieku znajdująca się na Rynku Głównym w Krakowie, o wysokości 70 m. Ocalała ze zburzonego w 1820 roku ratusza – wówczas głównego gmachu administracyjnego Krakowa.
Wśród budynków na Rynku, ratusz wyróżniał się swoją sylwetką: wysoka wieża, zwieńczona kiedyś gotyckim hełmem z zegarem, z przylegającym korpusem zamkniętym trójkątnym szczytem i spichlerz. Dawniej znajdowały się w nim Izba Pańska, Izba Ławnicza i w podziemiach więzienie z izbą tortur.
W 1524 roku na wieży zamontowano sprowadzony z Norymbergi zegar.
W 1680 roku, w czasie pożaru wywołanego piorunem spłonął zdobiący wieżę gotycki hełm. Odbudowę wieży w latach 1683-1686 prowadził królewski architekt Piotr Beber. Zaprojektował on nowy, imponujący hełm o charakterze barokowym, ale już bez zegara. Barokowe zwieńczenie wieży przetrwało tylko do 1783 roku. Wówczas rozebrano walący się już hełm i zastąpiono go, ufundowanym przez biskupa Kajetana Sołtyka i króla Stanisława Augusta, skromniejszym zwieńczeniem.
Obecnie wejścia do wieży strzeże para lwów, które powstały na początku XIX wieku. U wejścia zachował się gotycki portal z herbem Krakowa i godłem Polski. Na parterze znajduje się zestaw 14 gmerków z 1444 roku, będący europejskim unikatem. W wieży, będącej filią Muzeum Historycznego miasta Krakowa, eksponowane są pamiątki dotyczące historii miasta. W podziemiach znajduje się natomiast "Scena pod Ratuszem" krakowskiego Teatru Ludowego.
Podczas ostatniej renowacji wieży w latach 1961-1965 przeprowadzonej przez Wiktora Zina i Władysława Grabskiego, zrekonstruowano wykusze na wysokości pierwszego piętra i sklepienia pierwszego piętra, a także poddano konserwacji hełm i okładzinę. Umieszczono wtedy także przed schodami parę kamiennych lwów z pocz. XIX wieku, pochodzących z klasycystycznego pałacu Morstinów w Pławowicach.
dodane na fotoforum:
