***

Klasztor kartuzów ufundował podkanclerzy litewski Kazimierz Leon Sapieha w roku 1648. Budowę zespołu klasztornego ukończono 40 lat później.
Był to jeden z największych zespołów klasztornych (powierzchnia blisko 50 ha) na terenie Rzeczpospolitej Obojga Narodów. W jego skład wchodziły budynki klasztorne, kościół, eremy, refektarz, biblioteka, szpital, apteka oraz wiele budynków gospodarczych. Miał też charakter obronny: otaczała go fosa i kamienny mur z niewielkimi basztami.
Centralnym obiektem był kościół – trójnawowa bazylika pw. Krzyża Świętego, w prezbiterium której miał się znajdować ogromny drewniany krzyż. Według legendy, Kazimierz Sapieha miał na niego natrafić podczas polowania na skraju pobliskiej puszczy. Sapieha zmarł przed ukończeniem prac budowlanych. Został pochowany w krypcie pod świątynią. Kryptę przekształcono później na mauzoleum Sapiehów, w którym zostało pochowanych łącznie piętnastu przedstawicieli słynnego rodu.
Klasztor został zamknięty po powstaniu listopadowym.

Bereza Kartuska, obwód brzeski, Białoruś