"Jesienny" miłorząb japoński(Gingko Biloba)

Miłorząb japoński jest drzewem długowiecznym. Występujące obecnie gatunki liczą sobie około dwa tysiące lat. Miłorząb występuje jednak na ziemi od przynajmniej 200 milionów lat! Nic dziwnego, że nazywany jest "żywą skamieliną". W tym paradoksalnym określeniu (kamień, ale żywy…) kryje się fascynacja człowieka dalekowschodnim cudem natury. Długowieczność i trwałość tej niezwykłej rośliny przypomina słowa św. Pawła z I Listu do Koryntian, gdzie mowa jest o wiecznej miłości, która wszystko przetrzyma.
Symbolikę miłości narzuca nam nieodparcie także kształt liścia miłorzębu. Ten liść przypomina serce. Nie takie serduszko malowane przez dzieci, ale z charakterystycznym rozcięciem na górze, które po nieregularnym łuku zamyka się w ogonku listka. To rozcięcie (rozdwojenie) liścia miłorzębu jawi się jako ważny motyw w wierszu niemieckiego klasyka poezji przełomu oświecenia i romantyzmu - Johanna Wolfganga Goethego. Wiersz Ginkgo Biloba zdaje się być utworem miłosnym, z ukrytymi dodatkowymi znaczeniami, wyrażającym uczucie wewnętrznego rozdarcia, tęsknoty, rozdwojenia. Dwoje a zarazem jedność - "żem jest jeden i dwoisty" - jak w romantycznej koncepcji miłości. Liście miłorzębu zostały własnoręcznie wklejone przez poetę pod rękopisem wiersza - jak w poetyckim zielniku.
W samej fizjologii miłorzębu ukryta jest jakby tęsknota za przeciwnością, za alter ego. Miłorząb jest liściastym przedstawicielem roślin nagonasiennych, jest drzewem dwupiennym; jeden okaz wytwarza tylko kwiaty męskie lub żeńskie. Owe rozdwojenie liścia miłorzębu, rozdwojenie kwiatów co do gatunku, ma swą filozoficzną konkluzję, wyrażoną w pojęciu dualizmu. W odniesieniu do natury ludzkiej byłby to dualizm duszy i ciała, w odniesieniu do funkcji umysłu dualizm woli i rozumu. W jednej ze swych rozpraw, znanej pod tytułem Einleitung zu physikalischen Vortrage (1805), Goethe zestawia pary przeciwstawnych elementów; duch-materia, rozum-wyobraźnia, ciałodusza, my-przedmioty, światło-ciemność, plusminus itd. Ginkgo biloba został przez poetę i filozofa włączony w symbolikę jego oryginalnych przemyśleń dotyczących dwoistości natury i człowieka. Rozdarty liść symbolizuje przeciwieństwa złączone w jedno drzewo miłorzębu, godzenie przeciwieństw w jedność - czyli miłość; symetria przeciwieństw - coincidentia oppositorum.
Ojczyzną miłorzębu jest Japonia, Daleki Wschód, tam też liczni artyści uwieczniają charakterystyczne liście miłorzębu w ceramice, biżuterii, obrazach. Do Europy miłorząb japoński został sprowadzony dopiero w XVIII wieku i stał się, dzięki swej oryginalności, cenioną rośliną ozdobną w nielicznych parkach i ogrodach. Szczytowym okresem miłorzębu, jako motywu oraz inspiracji w sztuce, była secesja, która chętnie posługiwała się liśćmi tej rośliny jako elementem dekoracyjnym, zdobiącym fasady domów, portale, bramy, meble i biżuterię. Stosunkowo niedawno wznowiono badania nad właściwościami leczniczymi miłorzębu, które na nowo odsłonią piękno miłorzębu japońskiego w medycynie, sztuce oraz ponoć w miłości.