system umocnień dł. 155 km ( mur, okopy, zapory drutowe, miny )

W licznych próbach przekraczania muru bez zezwolenia władz NRD zginęło 239 ludzi. Pierwszy był Rudolf Urban, który zginął w wyniku upadku z okna przy Bernauer Straße już 19 sierpnia, pierwszy raz otwarto ogień do uciekinierów 24 sierpnia, a 4 października w wyniku ostrzału na tej samej Bernauer Straße zginął Bernd Lünser. Pierwszym zabitym już po postawieniu muru był Peter Fechter, który zmarł 17 sierpnia 1962 po wielogodzinnych cierpieniach u stóp muru w wyniku ciężkich ran postrzałowych . Ostatnim zastrzelonym był Chris Gueffroy, który zginął 5 lutego 1989 przed północą, dwa tygodnie przed cofnięciem przez NRD rozkazu otwierania ognia do uciekinierów. Ostatnia ofiara muru, Winfried Freudenberg, zginął miesiąc później w wyniku katastrofy balonu własnej roboty, którym przeleciał ponad murem. Spadł wraz z nim w dzielnicy Zehlendorf, już po zachodnioberlińskiej stronie.

Budowa muru naruszała porozumienie powojenne w sprawie okupacji Niemiec. Jednakże ani protesty mocarstw zachodnich, ani burzliwe demonstracje po obu stronach muru nie dały rezultatu. Nazywany przez komunistyczną propagandę "murem ochronnym przed faszyzmem", mur berliński w rzeczywistości od samego początku był stworzony wyłącznie w celu powstrzymania ucieczek na Zachód. Od 23 czerwca 1963 zaczęto tworzenie wzdłuż muru pasa "spalonej ziemi" zaminowanej i strzeżonej przez mechaniczne "potykacze" i czujniki, systemy automatycznego ostrzału i inne instalacje mające na celu uniemożliwienie niedozwolonego przekroczenia granicy. Przez wszystkie lata jego istnienia był on systematycznie przez władze NRD poprawiany i rozbudowywany. Rozbudowa ta realizowana była w czterech etapach:

1. Zasieki z drutu kolczastego (1961)
2. Zasieki "ulepszone" (1962-1965)
3. Mur betonowy (1965-1975)
4. "Grenzmauer 75" ("Mur graniczny 75") (od 1975)

dodane na fotoforum:

• Artistic
• Budynki
• Eksperymenty