nazwy gdańskich ulic Szeroka (Główne Miasto)

Nazwa niemiecka do 1945 r. Breitgasse
Inne nazwy:
ampla platea 1354
Brede Gasse od 1354 roku
Am Breiten Tor koniec 17 wieku
Jedną z głównych arterii komunikacyjnych na Głównym Mieście jest ulica Szeroka. Choć trudno to sobie wyobrazić, w pierwszych wiekach istnienia grodu, było tu grzęzawisko. Chcąc więc udogodnić kupcom dotarcie do przystani, gospodarze terenu musieli wytyczyć odpowiednie rowy odwadniające. Gdy już tu było wystarczająco sucho, tak by można wznosić domy, zaczęła się, gdzieś na początku drugiej połowy wieku XIV, zabudowa traktu. Otwierała go od strony Targu Drzewnego stosunkowo wąska gotycka brama, zamykał zaś przy Motławie Wielki Żuraw - jedna z najbardziej charakterystycznych średniowiecznych budowli dawnego Gdańska. To jakże niezbędne urządzenie portowe służyło pierwotnie jako dźwig pozwalający ustawiać na żaglowych jednostkach ciężkie maszty. Przede wszystkim jednak można było dzięki potężnym drewnianym kołom żurawiowym stosunkowo s/ybko ładować na statki towar. Wielki Żuraw, jako istotny element fortyfikacji miasta, pełnił ponadto u schyłku zwierzchnictwa krzyżackiego ważną funkcję obronną, strzegąc bezpieczeństwa także od strony wody.
Szeroka pojawia się po raz pierwszy w dokumencie z 1354 roku jako Ampla platea (co podkreśla jej ważne znaczenie), ale również w formie Brede gasse - odpowiadającej niemieckiej nazwie Breitgasse.
Wiele szkody wyrządziły tu w przeszłości pożary. Ten, który wybuchł w roku 1466, strawił znaczny odcinek Szerokiej. Gdy w 1859 roku, kolejny pochłonął kilkadziesiąt domów, uświadomiono sobie, iż wylot ulicy, od strony Targu Drzewnego jest nazbyt wąski i utrudnia sprawną akcję gaśniczą. Wkrótce też zorganizowana została w mieście nowoczesna, jak na tamte warunki, straż pożarna. W roku 1870 Szeroką zaczęto... poszerzać, niestety kosztem przedproży, które zupełnie wówczas zniknęły z pejzażu tej ulicy. Powstały za to znacznie obszerniejsze chodniki, prowadzące ku najsławniejszej probierni, jaką był i jest lokal „Pod Łososiem", gdzie złota gdańska wódka leje się niemal nieprzerwanie od ponad czterech już wieków.
źródło tekstu Jerzy Samp "Miasto Magicznych Przestrzeni"

dodane na fotoforum:

• Nazwy gdańskich uli