(0)
ELEMENTY I DETALE ARCHITEKTONICZNE
Parteluz – kolumienka dzieląca otwór okienny (Hiszpania).
Paza – w ludowym drewnianym budownictwie pionowy rowek wycięty w słupie.
Pendentyw – wrożnik, żagielek – rodzaj małego narożnego wysklepka w kształcie trójkąta, stosowany w kopułach o kolistej budowie.
Piedestał – podstawa kolumny, składająca się z bazy, kostki i gzymsu.
Pilaster – element w formie płaskiego lub półokrągłego występu z lica ściany, również z bazy i cokołu.
Pinakiel – fiala – element w kształcie wysmukłej kamiennej sterczyny i kwiatonem na szczycie. Wieńczy przypory, naroża, wimpergi, portale.
Plafoniera – przysufitowa oprawa oświetleniowa.
Plinta – czworoboczna płyta, umieszczana pod bazą kolumny lub filaru.
Płycina – miejsce obramione na boazerii, ścianie, elemencie architektonicznym.
Portal – obramienie otworu drzwiowego, urozmaicone narożnymi elementami architektonicznymi i rzeźbiarskimi.
Portfenetr – okno sięgające do podłogi, czasem wychodzące na płytki balkonik (lub taras), zabezpieczone zewnętrzną balustradką.
Portyk – zewnętrzna część budowli, osłaniająca główne wejście, otwarta z jednej strony kolumnadą lub rzędem filarów na wysokość pierwszej lub drugiej kondygnacji, często zwieńczony trójkątnym frontonem, wysuniętym do przodu.
Posąg – statua – pełnoplastyczna rzeźba przedstawiająca postać ludzką.
Postument – podstawa (zwykle przenośna) w formie kolumny, graniastosłupa, konsoli itp., na której ustawia się rzeźbę, wazon, zegar czy kandelabr.
Prezbiterium – część kościoła przeznaczona dla duchowieństwa, oddzielona od nawy głównej podwyższeniem, balustradą. W prezbiterium znajduje się ołtarz główny.
Profil – ozdobna listwa występująca z lica ściany.
Protoma – w architekturze Starożytnego Wschodu – wyobrażenie przedniej (lub górnej) części ciała zwierzęcego (np. byka, lwa, gryfa).
Przezrocze – nieoszklony otwór w ścianie o dekoracyjnym wykroju, wypełniony ażurową dekoracją.
Przypora – pionowe wzmocnienie zewnętrzne ściany budowli w formie wysuniętej do przodu klinowatej części muru. Była typowa dla gotyku.
Putto – motyw dekoracyjny w postaci małego nagiego chłopczyka.
Pylony – w architekturze starożytnego Wschodu, głównie Egiptu – masywne budowle kamienne o kształcie trapezoidalnym, stawiane z obu stron bramy wiodącej do świątyni lub pałacu, zdobione zwykle płaskorzeźbami i napisami.
Relief – kompozycja rzeźbiarska wykonana na płycie kamiennej, drewnianej lub metalowej z pozostawieniem w niej tła.
Rostra – ozdoba architektoniczna w kształcie dzioba starożytnego okrętu.
Rotalit – rodzaj okienka w stropie lub ścianie.
Rozeta – duży kolisty otwór okienny w szczytach lub nad portalami wypełniony dekoracją o układzie koncentrycznym lub motyw kwiatu w ornamentyce z dośrodkowym układem płatków.
Ryzalit – część budynku wysunięta ku przodowi na wysokości wszystkich kondygnacji.
Służki – pionowe, cienkie elementy o przekroju wałka lub półwałka, zespolone z wolno stojącym filarem, na który przenoszą za pośrednictwem żeber ciężar sklepienia.
Spływ – element architektoniczny lub rzeźb, wiążący łagodnie spływającą linią dwie kondygnacje różnej wysokości.
Spolia – dzieło sztuki lub element architektoniczny przeniesiony i włączony do nowej budowli.
Stalle – kamienne lub drewniane ławy przeznaczone dla duchowieństwa, ustawiane w prezbiterium.
Stela – pionowa płyta kamienna zdobiona rzeźbami.
Sterczyna – pionowy, wieńczący element dekoracyjny (pinakiel, obelisk).
Stoa – portyk kolumnowy zamknięty ścianą tylną, czasem z pomieszczeniami w głębi.
Tęcza – otwór w tzw. tęczowej ścianie.
Tralka – balas – pionowy element balustrady.
Trompa – element narożny, sklepiony w kształcie wycinka stożka.
Tondo – relief skomponowany w kole.
Tryglif – prostokątna płyta z dwoma pionowymi żłobkami dzielącymi ją na trzy pola, występuje na przemian z metopami we fryzach.
Tryptyk – typ ołtarza składającego się z trzech części; środkowej nieruchomej i dwóch ruchomych zamykanych skrzydeł.
Tympanon – wewnętrzne pole trójkątnego frontonu.
Wimperga – dekoracyjny szczyt gotycki w zwieńczeniu portalu lub okna.
Witraż – kompozycja figuralna lub ornamentalna, wykonana z kawałków kolorowego szkła ujętych w ołowiane ramki, stanowiąca wypełnienie otworu okiennego.
Woluta – ślimacznica – element rzeźbiarsko-architektoniczny w kształcie spirali, zwoju lub litery S.
Wykusz – część budynku, wysunięta przed lico ściany na zewnątrz, na wysokości jednej lub kilku kondygnacji ponad parterem.
dodane na fotoforum:
