Szmbark - dom powstańca polskiego z Adampola w Turcji.

Szmbark - dom powstańca polskiego z Adampola w Turcji.

Dom ten ofiarowali mieszkańcy z tureckiego miasta Adampol – który w przeszłości był osadą Polaków, biorących udział w Powstaniu Listopadowym.
Adampol jest jednym z symboli trudnych dziejów Polaków, wędrujących do różnych krajów całego świata i osiedlających się tam, głównie w XIX wieku po powstaniach, których celem było zawsze odzyskanie wolnej Ojczyzny.

Tym służyli przez długie lata Lazaryści – kongregacja księży misjonarzy założona w roku 1642 w Paryżu przez św. Wincentego a Paulo, niosącego pomoc biednym i opuszczonym, działająca od dłuższego czasu w Turcji. Ciągle przybywało Polaków w miejscowości Polonezkoy (Polska Wieś) czyli w Adampolu. Budowali chaty, kościół, zorganizowali cmentarz. Byli w ścisłym kontakcie z Wielką Emigracją Polską w Paryżu, głównie z księciem Adamem Czartoryskim.

W roku 1853 wybuchła wojna krymska, zakończona klęską Rosji. Polacy, służący w armii carskiej (wcielani do niej zwykle na 25 lat) po wojnie dostawali się do niewoli tureckiej, skąd byli wykupywani m.in. przez Lazarystów. Wielu trafiało do Adampola i tam osiedlali się na stałe. Gdy w roku 1855 zmarł w Stambule Adam Mickiewicz, Polacy chcieli go pochować w Adampolu, lecz książę Czartoryski zdecydował o pochówku Mickiewicza we Francji.

Mimo, że Adampol współcześnie jest kurortem, to zachowało się w nim dziedzictwo kulturowe Polski. Stąd też, gdy w roku 2009 przybyła tam grupa osób z kaszubskiego Szymbarka, po czasie udało się otrzymać dar rodzin z 12 osad – Dom Powstańca Polskiego, gdzie dzieje ponad 150-letniej historii Adampola spięte zostały trzema klamrami polskiej tradycji i pamięci narodowej.