Ukształtował się na przełomie XIII i XIV w. przy lokacji miasta. Do XVIII wieku najważniejszy plac miasta, na którym koncentrowało się życie Warszawy. Stanowił tło ważnych wydarzeń historycznych, wystąpień politycznych, manifestów i publicznych egzekucji, zgodnie ze swoją nazwą służył również celom handlowym. Od XV na środku placu znajdował się murowany ratusz otoczony kramami. Po północnej stronie stał pręgierz i klatka oraz kuna, w której eksponowano złoczyńców ku uciesze i przestrodze mieszkańców.
Ratusz rozebrano w 1817. W 1855, kiedy w Warszawie zainstalowano wodociągi miejskie pośrodku rynku ulokowano wodotrysk z pomnikiem Syrenki dłuta Konstantego Hegla. W tym samym roku także przy Kolumnie Zygmunta pojawił się wodotrysk.