Jacek Kurowski PAŁAC LUBOMIRSKICH W RAJCZY

W roku 1833 właścicielem Rajczy zostaje Anastazy Siemioński, założyciel zakładów żelaznych tzw" hamry". Za jego czasów powstaje pałac. Około roku 1843 następuje dalsza rozbudowa pałacu i przyległego do niego parku. Kolejnym właścicielem Rajczy i pałacu w latach 1854-1893 jest Teodor Primavesich. Jego rodzina pochodziła z Włoch i posiadała liczne zakłady przemysłowe. Za jego czasów pałac przyjął konkretny, zwarty kształt. Piękny zadbany park z licznymi rzeźbami, stawem i unikatowym drzewostanem. Za czasów Siemiońskich pałac był budowlą jednokondygnacyjną z poddaszem. Jest to budynek o ciekawej neogotyckiej bryle. W latach 1894 - 1914 właścicielem pałacu jest Władysław Lubomirski. Za jego czasów pałac przechodzi ostatnią już przebudowę. Projektodawcą pałacu w ówczesnych czasach był prawdopodobnie jeden ze znanych krakowskich projektantów. Zaprojektował on i przebudował pałac o zachowanej do dziś bryle w stylu neorenesansowym. Posiadana przez księcia Lubomirskiego osobowość i umiejętności sprawiły że, pałac tętnił życiem a Rajcza była znana w świecie. Przebywał tu między innymi Karol Szymanowski, światowej sławy polski kompozytor. Sam zaś książę Lubomirski napisał operetkę "Die liebe Unschlud" wystawioną w Wiedniu 1912 r. oraz znany utwór "Aldante", wykonany w Warszawie w 1919 r. W roku 1914 książę Władysław Lubomirski sprzedaje Rajczę arcyksięciu Stefanowi Habsburgowi, będącemu również właścicielem zamku w Żywcu. W pałacu w Rajczy odbywały się podobnie jak na zamku w Żywcu liczne koncerty z udziałem największych muzyków polskich tego okresu: Paderewski, Szymanowski, Różycki, Szeluto, Rubinstein itp. W roku 1916 arcyksiąże przekazuje pałac na cele sanatoryjno - szpitalne dla kombatantów I wojny światowej. W 1918 roku obiekt wraz z parkiem zostaje przekazany na szpital wojskowy Czerwonego Krzyża. Obiekt od czasów II wojny światowej pełni różne funkcje: szpital, sanatorium przeciwgruźlicze, leczące głównie żołnierzy i kombatantów wojennych. Podczas II wojny światowej mieścił się tutaj szpital Wehrmachtu. W roku 1945 do pałacu wkraczają Rosjanie, dewastując jego zabytkowe wnętrze. W latach 1966-1967 dobudowano nową część obiektu. Obecnie znajduje się w niej kaplica oraz świetlica. W 1991 roku obiekt przekształacono w Państwowy Zakład Opiekuńczo - Leczniczy, a obecnie mieści się tutaj od 1999 r. Samodzielny Publiczny Zakład Opiekuńczo Leczniczy dla przewlekle chorych z Ośrodkiem Rehabilitacyjno - Geriatrycznym.

dodane na fotoforum:

• Pałace