KAMIENICE STARÓWKI...

Rynek 13 (kamienica Pod Lwem)

Rynek 13, hip. 8, kamienica Pod Lwem (Twardostojewska, Wilczkowska, Erlerowska). Narożna ul. Świętojańskiej. Zbudowana ok. 1428 przez właściciela. Piotra Pachoła. Zapewne wówczas jednotraktowa, parokondygnacjowa z ostrołukowymi wnękami sięgającymi piętra w elewacji od ul. Świętojańskiej. W drugiej połowie w. XV posesja własnością Jana Swigno, na przełomie w. XV i XVI burmistrza Macieja Twardostoja, a od 1504 Jana Wilczka. Przez dwóch ostatnich przebudowana. 1508 zbudowana murowana oficyna (zob. ul. Świętojańska nr 13), a 1513 dostawiony tylny trakt kamienicy. 1572-1620 własność rodziny kupców i złotników Erlerów, którzy zapewne przebudowali kamienicę na trzytraktową. 1656 groziła zawaleniem, odbudowana 1669 przez ówczesnego właściciela Klaudiusza Henrietta, rajcę, zyskała szczyt wieńczący fasadę. Około połowy w. XVIII kamienicę z domem tylnym nabył Ambroży Tomasz Czempiński, regent metryki skarbu koronnego, przebudowując ją wprowadził pomieszczenia mieszkalne w poddaszu z przebitymi w szczycie oknami; w narożniku umieścił płaskorzeźbę lwa, nawiązując do herbu rodzinnego. W. XIX własność rodziny Minde, a od 1908 ich spadkobierców Nake-Nakęskich.

Od 1915 siedziba oficyny księgarsko-wydawniczej Jakuba Mortkowicza (połączona w parterze z sąsiednią kamienicą Rynek nr 11). 1928 odkrycie wnęk gotyckich od ul. Świętojańskiej i zamurowanie ich. 1928-29 fasada dekorowana polichromią proj. Zofii Stryjeńskiej.
Po zniszczeniu 1944 odbudowana 1952-53 wg proj. Mieczysława Kuźmy i Józefa Chodaczka, wg stanu sprzed 1944, z zachowaniem części ocalałych: sklepionych piwnic i parteru, ściany frontowej do gzymsu wieńczącego, części elewacji od ul. Świętojańskiej; szczyt rekonstruowany. - Trzykondygnacjowa z mieszkalnym poddaszem. W dawnym sklepie tylnym (obecnie art. jubilerskie z wejściem od ul. Świętojańskiej) gotycka ostrołukowa wnęka, zachowana po 1944 z resztką polichromii, rozebrana i odtworzona. W narożu kamienicy, na wysokości pierwszego piętra płaskorzeźba kamienna ze złoceniami przedstawiająca lwa , połowa w. XVIII, zachowana, odrestaurowana. Fasadę zdobi częściowo zachowana, zrekonstruowana polichromia proj. Zofii Stryjeńskiej i nowe sgraffito Edmunda Burke.
Elewacja od ul. Świętojańskiej dwudzielna, zgodnie z obecną numeracją. Część lewa (od rynku), odpowiadająca przedniemu traktowi kamienicy trzyosiowa, o asymetrycznym rozstawie otworów; w przyziemiu nowo projektowane portal, okienko i okno wystawowe w kamiennych opaskach, w górnych kondygnacjach opaski okienne i dekoracja sgraffitowa, analogiczne jak od strony Rynku. Na wysokości I p. zegar słoneczny 1953 proj. Tadeusza Przypkowskiego. https://www.zapiecek.com/rynek/rynek13.html

dodane na fotoforum: