Ogrody w Castel Gandolfo

Ogrody zaprojektowane przez Bonomellego zachowały tarasowy charakter dawnej willi Domicjana. Na najwyższym poziomie urządzono tzw. ogród Belwederu (giardino del Belvedere), który w rzeczywistości jest zalesionym śródziemnomorskimi i egzotycznymi drzewami parkiem. Od strony jeziora wznosi się mur pałacu Domicjana z nimfami, a na jego południowym skraju znajduje się otoczona cyprysami romantyczna sadzawka, przy której ustawiono statuę Matki Bożej (Madonna del Parco). Był to jeden z ulubionych zakątków Jana Pawła II, który spędzał tu wiele czasu na medytacji i modlitwie.
Poniżej na stoku, na niższym tarasie, urządzono kilka wspaniałych ogrodów we włoskim stylu, tzw. ogrody all’italiana. Jeden z ogrodów składa się z czterech pól podzielonych niskim żywopłotem i naśladuje formy kasetonowych sklepień rzymskich bazylik. Sąsiedni ogród, położony na przedłużeniu pierwszego, zwany jest ogrodem Gaju Cytrusowego – giardino dell’Agrumeto, gdyż zdobią go olbrzymie donice z drzewkami cytrusowymi, stojące między trawnikami, z pełnymi fantazji dekoracjami z kwiatów. Ten imponujący ciąg ogrodów kończy się naturalną niszą uformowaną ze strzelistych cyprysów, w której umieszczono kunsztowną antyczną rzeźbę przedstawiającą bachantkę – kobietę z orszaku Dionizosa. Obok ogrodu dell’Agrumeto znajduje się mały, lecz piękny ogród Magnolii – w którego centrum rośnie właśnie magnolia, a jego dekoracją jest ułożony z kwiatów herb Piusa XI. Z klombem sąsiaduje fontanna ze starożytną rzeźbą pośrodku.
Na trzecim, najniższym tarasie ogrodów znajduje się tzw. plac Kwadratowy – piazza Quadrata. Ten niewielki plac otoczony jest wysokim żywopłotem, który do złudzenia przypomina starożytne akwedukty – sprowadzano nimi wodę dla mieszkańców Rzymu i stały się nieodłączną częścią krajobrazu Lacjum. Na środku placu ustawiono cenną rzeźbę rzymską – konny posąg cesarza. Na tym samym poziomie znajduje się ogród Zwierciadeł – giardino degli Specchi (jego nazwa pochodzi od tafli dwóch sztucznych stawów, w których niczym w zwierciadłach odbijają się błękitne niebo, białe chmury i zieleń krzewów). Stawy otaczają rozległe angielskie trawniki oraz krzewy przycięte w formy sfery i stożka. Natomiast przy murze, który ogranicza ogród od stoku, wzniesiono fontannę z posągiem Neptuna.
Poniżej placu Kwadratowego rozciąga się bardzo dobrze utrzymany park z szerokimi alejami. Następnie, w kierunku miasta Albano, rezydencja papieska znowu zmienia swój charakter – znajduje się tam ogród, gaj oliwny i łąka, na której pasą się krowy. Na skraju terenu wybudowano fermę z zabudowaniami gospodarskimi, kurnikami i stodołami – dostarcza ona niektórych produktów spożywczych na papieski stół.
Papieże spędzają w Castel Gandolfo kilka letnich tygodni (temperatura jest tu trochę niższa niż w Rzymie, wilgotność mniejsza, a powietrze czystsze). W tym okresie mogą cieszyć się wspaniałymi ogrodami rezydencji i przebywać na łonie natury. Można zobaczyć wtedy wśród zieleni samotną, białą postać z różańcem lub brewiarzem w ręku, przechadzającą się alejkami .