(1)
Synagoga - wzniesiona w l połowie XVII wieku, jest najstarszą świątynią żydowską na Podkarpaciu, jedną z najstarszych w Polsce. Zbudowana z kamieni rzecznych, piaskowca i cegły, była wkomponowana w system murów miejskich Rymanowa W północno-zachodnim narożniku bożnicy wzniesiono wieżę na rzucie koła, podziemia jej mogły służyć jako więzienie dla Żydów. Synagoga jest orientowana, to znaczy, że ściana ołtarzowa jest zwrócona na wschód, w stronę Jerozolimy. Wewnętrzne ściany świątyni były bogato zdobione malowidłami i napisami w języku hebrajskim. Wewnątrz synagogi zachowała się wsparta na czterech ceglanych filarach bima - miejsce, gdzie czytano Torę. W czasie II wojny światowej hitlerowcy w synagodze urządzili magazyny; najpierw zrabowanego Żydom mienia, a później zboża. Wyposażenie synagogi splądrowano, święte księgi spalono. Świątynia ucierpiała w wyniku działań wojennych w 1944 roku, po wojnie rozebrano dach, co spowodowało szybką dewastację bożnicy. W 1957 roku rozbiórce uległy nawet elementy murowanej zabudowy .W pobliżu synagogi znajdował się pałac rabinacki i budynek studiów Tory.
Pierwsi Żydzi w Rymanowie pojawili się w pod koniec l potowy XVI wieku, mieszkali tu nieprzerwanie do 1942 roku, do momentu zagłady getta. Przed wojną żyło w Rymanowie ok. 2 tyś. Żydów, którzy stanowili ok.40% mieszkańców, zajmowali się handlem, rzemiosłem. Od początku XIX wieku Rymanów był znaczącym ośrodkiem chasydyzmu. Pierwszym rymanowskim cadykiem był Menachem Mendel, jego następcami byli Cwi Hirsz i Józef Friedman. Cadycy mieli wielotysięczne rzesze zwolenników na całym Podkarpaciu. Do tej pory pielgrzymki Żydów przyjeżdżają na ich groby na rymanowskim kirkucie. W Rymanowie urodził się laureat Nagrody Nobla z fizyki - Izaak Izydor Rabi (1898-1988).
dodane na fotoforum:
