(2)
(inaczej: mosty w Stańczykach, Wiadukty Północy) elementy nieczynnej infrastruktury linii kolejowej łączącej Gołdap z Żytkiejmami. Czasami nazywane Akweduktami Puszczy Rominckiej, położone w pobliżu wsi Stańczyki w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie gołdapskim, w gminie Dubeninki, na północny zachód od Suwałk, na terenie Suwalszczyzny.
Mosty należą do najwyższych w Polsce. Konstrukcja jest pięcioprzęsłowa, długości 180 m, wysokość do 36,5 m. Pod budowlami przepływa rzeka Błędzianka (niem. Blinde) . Ciekawa historia powstania mostów została stosunkowo niedawno rozwikłana – plany budowy powstały w 1908 r., najpierw wybudowano most południowy (lata 1912-14, ukończony w 1917 r.), a później, w 1918 r. most północny. Obie budowle są względem siebie równoległe, a architektura wyglądem przypominająca rzymskie akwedukty w Pont du Gard.
W 1916 r. w czasie I wojny światowej powstał gigantyczny projekt budowy tzw. trzeciego korytarza transportowego z Prus Zachodnich (niem. Westpreußen), poprzez Prusy Wschodnie (niem. Ostpreußen ), na Litwę.
Wiosną 1917 r. rozpoczęto budowę. Większość odcinków trasy już wówczas istniała, więc ta ogromna inwestycja sprowadzała się m.in. do poszerzenia nasypów na całej długości dla drugiego toru. Ponieważ budowa odcinka Botkuny - Pobłędzie do wybuchu I wojny światowej była już dość zaawansowana, więc na tej trasie postanowiono dobudować bliźniacze obiekty mostowe i nowe wiadukty na skrzyżowaniach z drogami kołowymi. Owej gigantycznej inwestycji nie udało się jednak ukończyć do końca I wojny światowej i większość pozostała jednotorowa. W obliczu nowej sytuacji politycznej nie miała też sensu budowa magistrali na Litwę, więc w latach 20. postanowiono dokończyć budowę linii jako lokalnej trasy jednotorowej długości 35 km
Tor położono tylko na jednym z mostów (południowy) i 1 października 1927 r. na całej trasie zaczęły kursować pociągi. Z niewyjaśnionych do dzisiaj powodów, po kilku latach położono na drugim (północnym) moście, nigdy nie używane torowisko.
Trzeci korytarz, a szczególnie odcinek Mazurski nabrał szczególnego znaczenia po 1941 r. gdy odbywał się nim transport materiałów budowlanych do Wilczego Szańca (niem. Wolfsschanze) w Gierłoży (niem. Görlitz) z Bachanowa.
Linia została w całości rozebrana przez oddziały trofiejne Armii Czerwonej w 1945 r.
Konstrukcja mostów jest przedmiotem sporów budowniczych, inżynierów i pasjonatów (również ja). Według niektórych źródeł, beton uzbrojono balami drewna zamiast stalą. Obiektywnie trzeba dodać że most południowy zbudowano staranniej, z żelbetu, natomiast most północny, powstały w warunkach wojennych przy pomocy wojsk kolejowych i jeńców rosyjskich, wypełniono balami drewna.
dodane na fotoforum:
