łac. Cicuta virosa, pol. Szalej jadowity, niem. Wasserschierling
Roślina bardzo silnie trująca: Cała roślina jest trująca, a szczególnie łodyga i kłącze[#1]. Zawiera trujący wielonienasycony alkohol - cykutoksynę bardzo silnie toksyczny; już spożycie niewielkich ilości powoduje silne zatrucie. Objawy zatrucia występują szybko, do 20 minut po spożyciu. Są to: ślinotok, pieczenie w jamie ustnej, mdłości, wymioty, rozszerzenie źrenic, drgawki, utrata świadomości, trudności w oddychaniu. Śmierć może nastąpić wskutek porażenia ośrodka oddechowego[#1].
Zawartość cytutoksyny jest najwyższa na wiosnę (0,2% w soku komór powietrznych łodygi). W homeopatii stosowana jest esencja ze świeżych kłączy,zebranych w czasie kwitnienia.
Czasem do zatruć dochodzi na skutek pomylenia kłączy szaleju z selerem (taki sam zapach) albo z korzeniem pietruszki, pasternaku lub białej marchwi (smak z początku zbliżony, następnie staje się „lekko szczypiący jak rzodkiewka”; dawka śmiertelna, to 3 g; zatrucia szalejem używanym jako lek obecnie zdarzają się wyjątkowo rzadko, ponieważ roślina jest stosowana tylko w homeopatii.[#2]
Zaobserwowano gwałtowne zmniejszanie występowania tej rośliny. W Niemczech znajduje się na tzw. „czerwonej liście“ jako gatunek zagrożony wymarciem, jak i w całej Europie.
Prawdopodobnie Socrates miał „jednorazowy” kontakt z Cicutą virosa
[#1] Burkhard Bohne, Peter Dietze: Rośliny trujące: 170 gatunków roślin ozdobnych i dziko rosnących. Warszawa: Bellona, Spółka Akcyjna, 2008. ISBN 978-83-11-11088-5
[#2] doc. dr hab. farm. Maria Henneberg, dr far. Elżbieta Skrzydlewska: Zatrucia roślinami wyższymi i grzybami: Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich: Warszawa, 1984. ISBN 83-200-0419-5
dodane na fotoforum: