Długie (25 km) rynnowe jezioro, położone na południowy wschód od jeziora Śniardwy. Roś tworzą trzy rynny połączone zakolami. Na południowym brzegu miasto Pisz oraz początek rzeki Pisy - głównej arterii Mazur. Z północy Mazur woda płynie ze Śniardw przez jezioro Seksty i Kanał Jegliński. Od Rosia rozpoczyna się najdłuższy Szlak Wielkich Jezior Mazurskich z Pisza, przez Mikołajki, Giżycko, do Węgorzewa.
Na Rośiu występują dwie zatoki - Rudzka i Bylicka. Pomiędzy częścią centralną a północną rozciąga się Półwysep Pilchowski. Drugi półwysep, Czarny Róg, na którym leży osada o tej samej nazwie. Na tym samym półwyspie budowana jest osada Wrota Mazur z portem na Kanale Jeglińskim.
Do jeziora uchodzą niewielkie rzeczki: Wilkus, Święcek i Konopka, ponad 5 kilometrowy Kanał Jegliński, a z jeziora wypływa 80 kilometrowa rzeka Pisa.