Święta Lipka.

Święta Lipka pojawiła się w dokumentach pisanych dopiero w 2 połowie XVw., gdy była już znanym miejscem pielgrzymowym.W 1473r Maciej ze Służewa , archidiakon pułtuski , opowiedział na posiedzeniu kapituły płockiej , że ludzie z Mazowsza chodza na odpusty do Świetej Lipki w Prusach.W 1482 r.była w Świętej Lipce kaplica , a opiekował sie nią Szymon, kapłan Zakonu Krzyżackiego.W 1491 r.istniała tam tagże karczma , której właściciel płacił co roku jedną markę księdzu przy kaplicy.Zatem początki Świętej Lipki trzeba umieścić w stuleciu między 1374- 1473r,najprwawdopodobniej w 1 poł.XVw.Kaplica zbudowana w tym czasie miała 20 łokci długości i 13 szerokości czyli na nasze czasy to około 12*8 metrów.Lipa rosła wewnątrz kaplicy i wystawała ponad dach.Jeszcze w średniowieczu utrwalił się zwyczaj przychodzenia tutaj w pielgrzymkach w celu uzyskania odpustu i w nadziei odzyskania zdrowia.Także ostatni wielki mistrz krzyżacki Albrecht Hohenzollern odbył pielgrzymkę do Świętej Lipki pieszo i boso.Lecz już kilka lat póżniej ten sam Albrecht zmienił wyznanie , ożenil się i jako świecki książe Prus złożył hołd królowi polskiemu w 1525 r.Za jego przykładem znaczna część rycerzy krzyżackich , dostojnicy i mieszczanie przyjęli wyznanie luterańskie.