Rącznik pospolity (Ricinus communis L.)

Rącznik pospolity (Ricinus communis L.) – gatunek

Kwiat żeński, czerwony
Kwiat męski
Owoce

Korzeń
Palowy, mocny, silnie rozgałęziony.
Łodyga
Dęta w międzywęźlach, u roślin jednorocznych, o zmiennym kolorze od zielonego do czerwonego, po ciemnopurpurowy (podobnie jak liście), zależnie od podgatunku.
Liście
Długoogonkowe, osadzone na łodydze skrętolegle, dłoniasto klapowane, przypominają kształtem liście kasztanowca, ząbkowane, u nas osiągają średnicę 50 cm, w tropikach nawet do 1 m.
Kwiaty
Roślina jednopienna. Kwiaty zebrane w grono, osadzone grupami na osi kwiatostanu. Rozdzielnopłciowe, o pięciodziałkowym okwiecie, najczęściej wiatropylne, męskie skupione w dolnej części kwiatostanu (mają bardzo liczne pręciki, do 1000 sztuk. zebrane w pęczki). Kwiaty słupkowe zebrane w górnej części kwiatostanu, 3-5 dzielnym okwiatem, słupek z trzema rozwidlonymi znamionami.
Owoce
Brodawkowatokolczaste, trójkomorowe torebki nasienne, pękająca wzdłuż trzech szwów. W każdej komorze torebki znajduje się jedno nasiono. Nasiona o wielkości do 2 cm mają kształt owalny, ze szwem po brzusznej stronie, o twardej łupinie nasiennej, lśniące i mozaikowato zabarwione w różnych kolorach.

* W klimacie tropikalnym jest rosliną wieloletnią – krzewem lub małym drzewem. W klimacie śródziemnomorskim rącznik często zachowuje się jak bylina tracąca część nadziemną. Zimuje tylko korzeń. W Polsce przemarza zimą.
* Roślina trująca. Należy do silnie trujących. Jej nasiona zawierają rycynę – spożycie 10-20 nasion rącznika może spowodować śmierć człowieka, a już 3 – biegunkę i wymioty.

# Roślina lecznicza

* Surowiec zielarski: Nasiona rącznika – Semen Ricini. Wytwarza się z nich olej rycynowy, rącznikowy – Oleum Ricini. Nasiona zawierają 35–58% tłuszczu, a także około 20% białka oraz trujące związki – alkaloid rycyninę i białko rycynę.
* Zastosowanie medyczne: Olej rycynowy stosowany w medycynie, w przeciwieństwie do technicznego otrzymuje się tylko przez tłoczenie na zimno. Działa on drażniąco na błonę śluzową jelita cienkiego, pobudzając jego perystaltykę i dlatego działa rozwalniająco i przeczyszczająco (laxativum). Olej rycynowy będący składnikiem maści i past jest środkiem leczniczym przy leczeniu wrzodów skóry, oparzeń, leiszmaniozy skórnej, chorób pochwy i szyjki macicy oraz okulistyce, przy złuszczającym zapaleniu powiek rogówki.

# Zastosowanie przemysłowe: Z nasion tłoczonych na ciepło otrzymuje się do 60% procent oleju nieschnącego, z którego po dehydratacji otrzymuje się olej schnący w zależności od przyszłego zastosowania.
# Roślina ozdobna. Roślina uprawiana na całym świecie w celach ozdobnych, głównie ze względu na ładny pokrój, duże i zdrowo wyglądające liście, bujny wzrost oraz ładne owoce. Jej uprawa jest jednak niebezpieczna ze względu na silnie trujące właściwości.
# W ogrodzie używany jest jako naturalny repelent przeciw kretom i turkuciom.

* Historia uprawy: Obecnie zakłada się, że pierwotnie rącznik występował w Etiopii lub Erytreii, nie ma na to jednak dowodów. Najstarsze nasiona były znajdowane w grobowcach egipskich. Papirusy sprzed 4000 lat zawierają wskazówki na temat uprawy rącznika i zastosowania oleju w medycynie. Był też być może stosowany do smarowania bloków kamiennych w celu zwiększenia ich poślizgu podczas przesuwania przy budowie piramid. Częste wzmianki o rycynusie odnotowywane są w literaturze greckiej, rzymskiej i arabskiej. Prawdopodobnie w czasach greckich uprawa rącznika dotarła do Persji, Indii i stamtąd do Chin. W nowożytnej Europie do oficjalnej medycyny został zaliczony w 1788 r., kiedy to olej rycynowy został dopuszczony do użytku przez farmakopeę londyńską.
* Uprawa: W Polsce jest uprawiany jako roślina jednoroczna poprzez wysiew nasion. Jest bardzo wrażliwy na przymrozki (siewki marzną przy -1°C). W latach sześćdziesiątych XX w. przeprowadzano w Polsce próby z uprawą polową rącznika. Zakończyły się one niepowodzeniem, ze względu na zbyt małą wydajność dojrzałych nasion, spowodowaną krótkim okresem wegetacyjnym (dojrzałe rośliny marzną w temperaturze -3°C).
Rącznik pospolity zwyczajowo nazywany jest także kleszczowiną pospolitą lub rycynusem. Ze względu na kształt liści w średniowieczu nazywany był "Dłonią Chrystusa" – Palma Christi.

dodane na fotoforum:

• Kwiatuszek
• Kwiaty kwiatuszki
• Krajobrazy
• Pejzaż
• Natura
• Piękne ogrody
• Kolorowe
• Dodaj wszystko
• Raczniki
• Jesień
• złota polska jesie
• Mój ogród
• wszystko co masz
• wszystkie tematy
• Jesienne foto
• Jesienne zdjęcia
• Dobre zdjęcia
• Zdjecia W Plenerze
• Rozne Kwiaty
• Nowe Zdjęcia
• Kwiaty
• Kwiateczki
• Kwiaty z bliska
• ładne zdjęcia
• Rozne Ciekawe Foto
• Wszystkie Kwiaty
• Różowe
• Kwiatki
• Wszystkie z galerii
• Zdjęcia
• Piękno natury
• Moje foto
• Wszystkie galerie
• Czerwone
• Co tylko masz
• Fotki
• Wszystkie z garnka