Tokary

W połowie XV wieku król Kazimierz II Jagiellończyk nadał Tokary Steckowi, Majkowi i Waśkowi Olechnowiczom. Ich potomkowie zaczęli posługiwać się nazwiskiem - Tokarewscy.

Siedzibą dzisiejszej parafii w Tokarach była początkowo miejscowość Wilanowo, zwana dawniej Wielanów lub Wielinów, która leży w odległości 2 km od Tokar. Pierwszy drewniany kościół pw. św. Jana Chrzciciela, św. Mikołaja Biskupa, św. Małgorzaty, św. Zofii i św. Doroty został zbudowany tutaj w roku 1527 przez Mikołaja Skirwin-Krupickiego, dziedzica Krupicz, Wilanowa i Kustyna. W 1536 roku, kiedy jego potomkowie Melchior, Balcer i Jarosz Skirwin-Krupicze przyjęli protestantyzm, kościół w Wilanowie został zamieniony na zbór protestancki /do 1624 r./. W 1628 roku funkcję proboszcza parafii wilanowskiej i milejczyckiej pełnił ks. Jan Kamieński. W 1684 roku spłonęła plebania - za czasów ks. Bojtana Ognickiego, razem ze wszystkimi dokumentami parafialnymi

Kościół wilanowski w 1728 roku został gruntownie przebudowany do tego stopnia, że niektórzy mówią o wzniesieniu nowego pw. Pana Jezusa Ukrzyżowanego. W 1800 roku kolejny gruntowny remont przeprowadził ks. Roch Fiedorowicz , ówczesny proboszcz .
W ramach represji po Powstaniu Styczniowym - z rozkazu generała - lejtnanta Konstantego von Kaufmana, gubernatora tzw. guberni zachodnich w dniu 30 kwietnia 1866 roku kościół został zamknięty, a następnie rozebrany. Beneficjum przejęła Izba Dóbr Państwowych. Ostatnim proboszczem wilanowskim był ks. kan. Maciej Piotrowski . W 1867 roku materiał budowlany przewieziono do Telatycz, gdzie na cmentarzu zbudowano cerkiew prawosławną pw. Podwyższenia Krzyża Świętego. Podobny los spotkał kaplicę w Klukowiczach, która decyzją z dnia 3 września 1867 roku gen. Edwarda hr. Baranowa II gubernatora wileńskiego została całkowicie skasowana.

Po odzyskaniu niepodległości na nowo w 1919 roku została erygowana rzymskokatolicka parafia - z lokalizacją kościoła w sąsiednich Tokarach. Tego dzieła dokonał ks. Zygmunt Łoziński , biskup miński. W tym czasie posługę duszpasterską świadczył ks. kan. Antoni Kaczyński, proboszcz parafii Wysokie Litewskie, który rozpoczął odprawiać nabożeństwa w domu murowanym w Tokarach. W 1922 roku parafianie przywieźli do Tokar stary, wilanowski kościół /zamieniony na cerkiew/, ale zdołali zbudować z niego jedynie plebanię. W jednym z jej pomieszczeń została urządzona tymczasowa kaplica. Pierwszym proboszczem w Tokarach został mianowany ks. Józef Zabłocki.

Obecny drewniany kościół w Tokarach w stylu narodowym /synteza architektury Małopolski i Podkarpacia/ został wzniesiony w latach 1934-1935, według wcześniejszego projektu krakowskiego architekta Wincentego Wdowiszewskiego. Do budowy fundamentu użyto prawdopodobnie kamienia pochodzącego z dawnego kościoła w Wilanowie i wmurowano weń kamień nagrobny z 1828 roku.. Konsekracja świątyni odbyła się 13 czerwca 1935 roku, w czasie wizytacji kanonicznej ks. Kazimierza Bukraby, biskupa pińskiego
W czasie ostatniej wojny kościół szczęśliwie ocalał, chociaż wieś Tokary została podzielona w 1945 roku granicą państwową.

W latach 1992-1998 został przeprowadzony gruntowny remont kościoła, a dach pokryto blachą miedzianą.

ks. Zbigniew Rostkowski


https://www.garnek.pl/vinga