Jaczno

Na strudze Jacznówce łączącej jeziora Jaczno i Kamenduł stoją ruiny młyna wodnego. W XVIII-XIX wieku istniało w tych okolicach pięć młynów wodnych: dwa na Czarnej Hańczy /Wróbel koło Błaskowizny i Turtal/ oraz trzy w systemie rzeki Szeszupy /Udziejek, Kleszczówek, Jaczno/. Z reguły należały one do posiadaczy okolicznych ziem, którzy wydzierżawiali je młynarzom. Od drugiej połowy XIX wieku właściciele majątków, głównie z przyczyn ekonomicznych sprzedawali młyny. W ich posiadanie wchodzili dawni dzierżawcy lub przybysze z zewnątrz, najczęściej osadnicy niemieccy. Po drugiej wojnie światowej tylko małe młyny pozostały w rękach prywatnych, a gdy przyszedł czas elektryfikacji, śrutowników – urządzeń umożliwiających mielenie ziarna we własnym gospodarstwie młyny stały się niepotrzebne.
Historia tego miejsca sięga roku 1642. W tym to roku zbudowano pierwszy młyn należący do starostwa wiżajneńskiego. W roku 1682 młyn wszedł w skład dóbr Żelazkowizna zwanych później Starą Hańczą. W 1921 roku Beegerowie, ówcześni właściciele majątku i dworu nad jeziorem Hańcza sprzedali Antoniemu Nasewiczowi 52 ha ziemi, jezioro Jaczno oraz młyn. Po drugiej wojnie światowej przez wiele lat pracował tutaj jego zięć, Stanisław Mazalewski ostatni młynarz z Jaczna.
Młyn pracował do lat 80 poprzedniego wieku, dziś niszczeje ogrodzony wysokim płotem. Z rozmowy z miejscowymi wynika że dzisiejszy właściciel ma jakieś plany ratowania tego zabytku.
A jezioro Jaczno zachwyca i zaskakuje. Linia brzegowa jeziora jest bardzo urozmaicona z licznymi zatoczkami i kilkoma półwyspami. Osobliwością wód jeziora jest zakwit w miesiącach letnich glonów z rodzaju Chlorella, nadający wodzie niespotykaną malachitową barwę. drugą osobliwość jeziora stanowią nadjeziorne skarpy tzw. wiszące torfowiska .

https://www.garnek.pl/vinga