Sulechów

ZAMEK KSIĄŻĘCY W SULECHOWIE




Zamek usytuowany jest w północno-wschodniej części miasta na sztucznie usypanym wzniesieniu. Był on osobną i bardzo ważną instytucją w mieście. Zamek jest najstarszą budowlą na terenie miasta. Został zbudowany na miejscu wczesnośredniowiecznego grodu słowiańskiego około 1304 r. przez księcia Konrada III głogowskiego, ponieważ zamek powstał o wiele wcześniej niż samo miasto, przez długi czas życie rozwijającego się miasta było całkowicie podporządkowane burgrabiemu zamkowemu. Wiemy na przykład, że w 1395 r. starosta zamku odstąpił miastu pastwiska przy nim się znajdujące. Przez długie dziesiątki lat stanowisko starosty zamkowego znajdowało się w rękach panów ze Szlichtyngowy. Sama zamkowa budowla nie imponowała wielkością ani kształtem architektonicznym. Dlatego też zamek sulechowski nigdy nie był żadną siedzibą księcia, ani nawet nie był rezydencją wdowią rodziny książęcej margrabiów brandenburskich, na początku XVI w. zamek przeszedł we władanie margrabiów brandenburskich i pełnił funkcję siedziby ich przedstawicieli. Jedynie żona elektora Jana Jerzego, już jako wdowa, mając siedzibę w pobliskim Krośnie Odrzańskim, często lubiła przyjeżdżać do Sulechowa i w czasie pobytu zamieszkiwała właśnie w zamku. W przeszłości zamek nie odgrywał zatem znaczącej roli. W czasach Piastów śląskich był lokalnym ośrodkiem administracji książęcej (dystryktu), a później, w czasach przynależności do Niemiec, stanowił skromną siedzibę urzędników brandenburskiego elektora.

Zamek wielokrotnie był przebudowywany i rozbudowywany. Do pierwszej rozbudowy doszło w XV w. Następna miała miejsce w końcu XVI stulecia. W 1633 r. zamek wraz z miastem został zniszczony pożarem, ale potem odbudowany, otoczony wałem i fosami, a z jednej strony murem. Kształt budowli z tamtych czasów nie jest jednak znany. Plan miasta z 1722 r. ukazuje jedynie, że była to zwarta trzyskrzydłowa zabudowa, zlokalizowana w obrębie murów miejskich. Zamek tworzył wraz z miastem jednolity system obronny. Dla zabezpieczenia przed nie zawsze pewnym mieszczaństwem odizolowano go jednak od miasta murem i fosą. Był przez to na tyle samodzielny, że w przypadku zdobycia miasta mógł bronić się dalej. Do zamku wiodła też osobna droga i oddzielała go od miasta furta zamkowa. Mając na uwadze zabezpieczenie się przed ewentualną klęską głodu grożącego w przypadku długotrwałego oblężenia, na dziedzińcu zamkowym zbudowano młyn zbożowy, napędzany końskim kieratem. W XIX w. nieprzydatną część wschodnią i północną zamku wyburzono, wznosząc na tym miejscu budynki bardziej funkcjonalne, przeznaczone głównie na mieszkania. Dziś w części z nich, po remoncie przeprowadzonym w latach 1978-1982, znajdują się pomieszczenia Sulechowskiego Ośrodka Kultury. Z wielu budowli zamkowych przetrwał tylko jeden gmach, który w przeszłości był największy. Jest to prostokątne, dwukondygnacyjne skrzydło zachodnie, przebudowane w XVIII w, (z tego okresu pochodzi pilastrowa dekoracja opinająca elewacje skrzydła) oraz czterokondygnacyjna gotycka wieża. Pod całym budynkiem zachowana jest jednoprzestrzenna piwnica, nakryta sklepieniem kolebkowym z XVI w.. Od wielu lat prowadzone są w zamku kosztowne prace adaptacyjne, przystosowujące go do przyszłościowych, wielofunkcyjnych zadań typu kulturalnego. W perspektywie, połączony ze zborem ariańskim, ma stanowić obiekt kulturalny ustępujący swoją wielkością jedynie żagańskiemu pałacowi.
https://www.ziemialubuska.pl/180,43,,.html