Cieszów

Zamek Cisy (Cieszów) – ruiny średniowiecznego zamku wybudowanego przez Bolka I w dolinie Czyżynki (około 5 km na zachód od Świebodzic, w powiecie wałbrzyskim województwa dolnośląskiego).
Historia[edytuj]

Pierwsza wzmianka o Cisach pochodzi z 1241. Prawdopodobnie jeszcze wcześniej istniał tu drewniany gród o charakterze obronnym. Wnuk Bolka I Surowego, budowniczego zamku, rozbudował i umocnił warownię. Otoczony fosą zamek nad urwistym zboczem (350 m) doliny Czyżynki stanowił dobry punkt obronny. Stał również na straży szlaków handlowych.

W połowie XIV w. zamek stanowił siedlisko rycerzy-rabusiów, później został zajęty przez Bolka II. W 1355 r. Cisy przeszły w ręce kasztelana strzegomskiego, Nickela Boltze, który z kolei sprzedał warownię Aleksandrowi von Grunau. W 1429 zamek został odkupiony przez Ulricha von Seydlitz.

W 1466 r., podczas wojeny husyckich, częściowo zniszczony, został następnie odbudowany i powiększony. W początku XVII w. należał do Mikołaja von Czeschhaus. Podczas wojny trzydziestoletniej, w 1634 r., spalony przez Szwedów.

Opuszczony zamek zaczął popadać w ruinę. Od 1655 r. jego właścicielką była Susanne von Sauermann z domu Czettritz. W 1719 r. odkupił go Christoph Friedrich, hrabia Stolberg-Wenigerod. Następnie obiekt przeszedł w ręce hrabiego von Zieten ze Strugi, który w 1833 r. oczyścił teren zamku z drzew i krzaków. Następni właściciele niezbyt przejmowali się ruinami, z których okoliczni chłopi czerpali materiał budowlany.

XIX stulecie przyniosło powrót zainteresowania pozostałościami zamku, które teraz stały się miejscem licznych wycieczek. W połowie wieku ruiny przeszły w ręce wrocławskiego kupca. Następni właściciele to m.in. gwarectwo górnicze ze Szczawna-Zdroju, berliński radca handlowy, hurtownik z Wrocławia. W późniejszym czasie właścicielami budowli byli m.in. radca handlowy z Berlina oraz hurtownik z Wrocławia.

W 1927 r. wałbrzyszanin Walter Brehmer podjął prace konserwatorskie, podczas których zabezpieczono teren. Zrekonstruowano wówczas bramę i wieżę. Po II wojnie światowej obiektem opiekowali się harcerze, a w 1961 Cisy ponownie zabezpieczono jako trwałą ruinę.
Turystyka[edytuj]

Ruiny zamku są coraz chętniej odwiedzane. Droga do zamku jest dosyć skomplikowana, ale niedawno pojawiły się tablice informujące o dojeździe do ruin. Leżą zaledwie 3 km na zachód od bardzo popularnego i znanego Książa, ale niestety nie prowadzi do niego żadna dobra droga dojazdowa. Masowa turystyka autokarowa, dominująca w Książu, omija go więc. Cisy osiągalne są jedynie dla turystów pieszych, rowerowych i zmotoryzowanych.
https://pl.wikipedia.org/wiki/Zamek_Cisy