Długość ciała: 13-15 cm. Krępy ptak wielkości wróbla z krótkim ogonem. Wierzch ciała popielaty, spód beżoworudawy. Przez oko przebiega czarny pasek sięgający aż do karku. Dziób mocny, dłutowaty. Kowalik jest jedynym naszym ptakiem, który chodzi po pniu i gałęziach głową w dół. Sam nie wykuwa dziupli, lecz potrafi zmniejszać średnicę zbyt dużego otworu wejściowego oblepiając go gliną.